Blick im Eintrag über Funktionen/Ämter/Beschäftigungen

Quellinformation und ihre Interpretation

QuellinformationEreignis im Bereich Funktionen/Ämter/Beschäftigungen (Interpretation)
Vorname:Walenty
Person:Walenty Szylarski
Ereignistyp:koniec/ustanie funkcji
Funktion/Amt/Beschäftigung:profesor extraneus
Ort/Institution:wydział filozofii/sztuk wyzwolonych {Uniwersytetu Krakowskiego}
Datum:Beginn des akademischen Jahres 1764/1765 — Ende des akademischen Jahres 1764/1765
Bemerkungen: ---
Name:Szylarski
Soziale Herkunft:---
Vorname des Vaters:---
Herkunftsort:archidiecezja lwowska (archidiecezja lwowska)
Ereignistyp:koniec/ustanie funkcji
Funktion/Amt/Beschäftigung:docent extraneus
Ort/Institution:wydział filozoficzny, (wydział filozofii/sztuk wyzwolonych {Uniwersytetu Krakowskiego})
Datum:Beginn des akademischen Jahres 1764/1765 — Ende des akademischen Jahres 1764/1765
Bemerkungen: ---

Inhalt des Eintrags

Quelle: Polski Słownik Biograficzny, t. 50 (2014-2016)

Eintragsabschnitt 1 , Seite/Karte in der Quelle: 10

Szylarski Walenty h. Prawdzic? (ok. 1730-po 1770), gramatyk, tłumacz. Ur. na ruskich terenach archidiec. lwowskiej, być może we Lwowie, prawdopodobnie w rodzinie szlacheckiej h. Prawdzic; był synem Wawrzyńca. Na Uniw. Krak. wpisał się S. w semestrze letnim 1755; bakalaureat sztuk wyzwolonych uzyskał już 19 XI t.r., a magisterium 19 X 1758 i został promowany na doktora filozofii. w l. akad. 1758/9-1764/5 wykładał jako docent extraneus na Wydz. Filozoficznym, od r. akad. 1761/2 do r. akad. 1766/7 prowadził jednogodzinny wykład Rudimenta linguae Gallicae. Od września 1762 był nauczycielem i prefektem szkoły paraf. przy kościele Kanoników Regularnych, tzw. Szpitalników Ducha Świętego de Saxia w Krakowie, a od września 1763 profesorem-lektorem filozofii w ich zakonnym studium wewnętrznym. Dn. 19 IX t.r. został seniorem uniwersyteckiej bursy Śmieszkowskiej. -- z powodu przedłużającej się nieobecności S-ego seniorat przejął Nepomucen

Eintragsabschnitt 2 , Seite/Karte in der Quelle: 11

Marcin Trąbski, wybrany 22 IX r.n. [1766] -- przygotował S. podręcznik -- Rhetorica Ecclesiastica Antiquo-Nova theoretica et practica... (Cracoviae 1765) -- W l. 1766-9 był S. nauczycielem i wychowawcą synów koniuszego lit. Stefana Olędzkiego -- W "Monitorze" (1767 nr 84-88, 91-93) zamieścił cykl O sposobie uczenia się, będący tłumaczeniem fragmentów dzieła pedagoga francuskiego Charlesa Rollina „Traité des études, ou de la manière d'enseigner et d'étudier les belles lettres..." (Paris 1726-8). W wersji rozszerzonej wydał je pt. Sposób uczenia i uczenia się nauk wyzwolonych, tak co się tycze umiejętności, jako też co należy do obyczajów i religii (Lw. 1769) i dedykował rektorowi (Antoniemu Józefowi Żołędziowskiemu) oraz Uniw. Krak.; -- przygotował S. w r. 1767 obszerną Gramatykę powszechne wszystkim językom i własne polskiemu prawidła w sobie zamykającą, dla doskonalszego w ojczystej mowie poloru, a tym prędszego i łatwiejszego dla od obojej płci młodzieży obcych języków pojęcia (B. Ossol., rkp. 1866/I). W r. 1769 przeniósł się do Lwowa, gdzie wydał jej skróconą wersję jako Początki nauk dla narodowej młodzieży, to jest Gramatyka języka polskiego ucząca, a tym samym pojęcie obcych języków jako łacińskiego, francuskiego, niemieckiego, włoskiego i innych ułatwiająca (Lw. 1770). -- S. zmarł po r. 1770, być może we Lwowie. -- Współcześnie z S-m działał w Krakowie Józef Szylarski, syn Wojciecha (Adalberta), magister sztuk wyzwolonych i doktor filozofii (15 X 1762), w l. 1766-8 dyrektor kolonii akademickiej (szkoły uniwersyteckiej) w Wieliczce, profesor matematyki, wydawca "Kalendarza Polskiego i Ruskiego, w którym święta roczne i biegi niebieskie [...], wschód i zachód słońca [...] wyrachowany" (Kr. 1766, 1767, 1768). --

Bemerkungen zum Eintrag
Biogram PSB: Mieczysław Barcik, Szylarski Walenty (ok. 1730-po 1770), s. 10-12.

Uniwersytet JagiellońskiAkademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w KrakowieNarodowy Program Rozwoju Humanistyki