Blick im Eintrag über Funktionen/Ämter/Beschäftigungen

Eintragsabschnitt 1 , Seite/Karte in der Quelle: 528

Stryjewicz (Stryjewic, Stryiewic, Stryewic) Sebastian Fabian (1621–1681), astronom, teolog, profesor Uniwersytetu Krakowskiego. Ur. 18 VI w Przemyślu, był synem Stanisława (1585–1653), rajcy miejskiego, i Anny (zm. 1652). S. immatrykulował się na Uniw. Krak. w semestrze letnim 1637 r.; studiował na Wydz. Filozoficznym, m.in. matematykę u Stanisława Pudłowskiego. W r. 1639 uzyskał bakalaureat sztuk wyzwolonych, a w r. 1642 magisterium sztuk wyzwolonych i doktorat filozofii. W l. 1642–3 wykładał jako docent extraneus na Wydz. Sztuk Wyzwolonych Uniw. Krak. Od r. 1643 był profesorem w Szkołach Nowodworskich; nauczał do r. 1646 w klasie dialektyki. Dn. 20 III 1646 wszedł do Kolegium Mniejszego. T.r. ogłosił drukiem Festa reginalia seu oratio in coronationem […] Ludovicae Gonzage Poloniae et Sveciae reginae… (Cracovia), -- Dn. 18 I 1647 objął katedrę języka greckiego, a niebawem także geometrii. Zajmował się również nauczaniem prywatnym młodzieży szlacheckiej, m.in. przed r. 1656 uczył Stanisława Koniecpolskiego, -- Pamięć króla Władysława IV uczcił żałobną oracją Imago […] Vladislai IV regis Poloniae […] implacabili fatorum lege extincti… (Cracovia 1649). W r. 1649 zaangażował się S. w konflikt profesora Stanisława Jurkowskiego z -- Zygmuntem Gregorowicem -- Na początku r. 1650 uczestniczył w responsji Jurkowskiego na Wydz. Teologicznym, -- Zapewne ok. r. 1650 podjął studia teologiczne, skoro już przed 2 IV t.r. uzyskał jakiś niższy stopień teologiczny (przypuszczalnie bakałarza-kursora teologii) -- Wybrany na semestr letni 1650 na dziekana Wydz. Sztuk Wyzwolonych, został powołany w r. 1653 do Kolegium Większego (uchwała z 21 VI); do dysputy inkorporacyjnej przedstawił tezę Quaestio astronomica de

Eintragsabschnitt 2 , Seite/Karte in der Quelle: 529

orbibus et motibus Mercurii (Cracoviae [1653]). -- W związku z pojawieniem się w grudniu 1652 komety nad Krakowem ogłosił Krótki respons na Praktykę wydaną na świat o sądnym dniu przez Anonima opisanie komety 1652 (Kr. 1653). Tezy S-a obalił jednak na podstawie obliczeń matematycznych profesor matematyki Jan Toński w rozprawie „De cometa dogma mathematicum, cometographo anni proxime elapsi 1652 […] apprime necessarium” (Cracoviae 1653). Od 17 IV 1654 występował S. jako profesor astrologii, potem był również profesorem astronomii i geometrii. -- W l. 1651–5 corocznie ogłaszał drukiem kalendarze, a na r. 1660 wydał Prognostyk abo Przestroga z biegów niebieskich z strony przypadków wszelkich woli ludzkiej niepodlegających, których się mają wystrzegać wszelakiego stanu ludzie, także z strony codziennej odmienności powietrza (Kr. [1660]). -- Po zajęciu Krakowa przez wojska szwedzkie (18 X 1655) odmówił wraz z wszystkimi profesorami Uniw. Krak. złożenia przysięgi na wierność królowi Karolowi X Gustawowi; wskutek decyzji władz uniwersyteckich o rozwiązaniu uczelni, musiał po 11 VI 1656 opuścić Kraków. -- Po powrocie prowadził w semestrze letnim 1658 i zimowym 1658/9 wykłady z geometrii. Dn. 31 V 1658 zgromadzenie profesorów Kolegium Większego jednogłośnie zaproponowało S-a na kanonię w kolegiacie św. Anny; mimo to nie otrzymał tej godności. Dn. 27 I 1659 dostał prezentę na kanonię w kolegiacie św. Floriana. W marcu i kwietniu t.r. przyjął święcenia subdiakonatu i diakonatu, a 25 V święcenia kapłańskie. Zapewne wtedy zaczął wykładać teologię. -- Przed 19 I 1664 dostał S. altarię p. wezw. św. Marii Magdaleny w kościele paraf. p. wezw. św. Wita w Nasiechowicach (koło Proszowic). Dn. 22 IX 1666 objął funkcję urzędowego bibliotekarza biblioteki Kolegium Większego. Zapewne w październiku 1666 wyjechał S. do Rzymu; 19 XII t.r. wpisał się do albumu nacji polskiej Uniw. w Padwie. Na rzymskim uniwersytecie Sapienza uzyskał doktorat teologii. Po powrocie na Uniw. Krak. wykładał od r. 1670 w cyklu trzyletnim teologię spekulatywną i teologię moralną (Cursus theologiae speculativae, B. Jag., rkp. 198 i Cursus theologiae moralis, tamże, rkp. 199). Zachowały się obszerne notatki studenta Marcina Oślińskiego z wykładów „Ad theologiam speculativam scholasticam ex I parte Summae d. Thomae” (tamże, rkp. 2158); -- Po r. 1670 postąpił S. na kustodię w kapit. kolegiackiej św. Floriana, a w r. 1671 został proboszczem w Nasiechowicach. W r. 1676 toczył przed rektorem Andrzejem Kucharskim spór o katedrę z instygatorem Uniwersytetu Wojciechem Dąbrowskim. Zawieszony przez rektora w czynnościach nauczycielskich, odzyskał utraconą katedrę i lekturę teologii po apelacji w Rocie Rzymskiej i jej korzystnym wyroku. Nostryfikację doktoratu rzymskiego przeprowadził w Krakowie 9 X 1679, przedkładając do dysputy pro togo tezę Quaestio theologica de peccato originali ex 1. parte 2dae D. Thomae… (Cracoviae [1679]). Wydarzenie to uczcił Stanisław Bieżanowski panegirykiem „Culmen Theologici honoris” (Cracoviae 1679). S. przedłożył tezę inkorporacyjną Quaestio theologica de satisfactione Christi ex 3. parte Summae theol. S. Thomae… i po przeprowadzeniu zwyczajowej responsji został przyjęty do grona profesorów Wydz. Teologii. W r. 1680 wydał S. zbiór 69 wygłoszonych przez siebie homilii Kazania na święta uroczyste Pana Zbawiciela Naszego, Najświętszej Panny Mariej i Świętych Pańskich… (Kr.); -- Instytuowany 7 III 1681 na prepozyturę w kolegiacie św. Floriana, pełnił także ważną funkcję prokuratora, zarządzając majątkiem i finansami tej parafii. Na Uniw. Krak. ustanowił pod patronatem Kolegium Większego fundację stypendialną (borkarnę) na kwotę 3 tys. złp., z której roczny czynsz w wysokości 180 złp. wyznaczył na utrzymanie pięciu (później czterech) studentów po-

Eintragsabschnitt 3 , Seite/Karte in der Quelle: 530

chodzących z Przemyśla; ofiarował również -- 100 złp. jako fundusz przeznaczony na posiłki w Bursie Ubogich (w r. 1674). -- Z zamiłowania bibliofil, zgromadził znaczną ilość książek i rękopisów, głównie z teologii, ale też z matematyki. Wśród jego rękopisów znajdowały się również zapiski na temat wydarzeń w Król. Pol. i na Uniw. Krak. „ad refricandam plurium annorum memoriam” (niezachowane). Księgozbiór ten przekazał S. testamentem bibliotece Kolegium Większego. S. zmarł 9 VIII 1681 w Krakowie, został pochowany w kolegiacie św. Floriana na Kleparzu. --