Blick im Eintrag über Funktionen/Ämter/Beschäftigungen

Quellinformation und ihre Interpretation

QuellinformationEreignis im Bereich Funktionen/Ämter/Beschäftigungen (Interpretation)
Vorname:Wojciech
Person:Wojciech Śleszkowski
Ereignistyp:początek funkcji
Funktion/Amt/Beschäftigung:rajca miejski
Ort/Institution:Kraków
Datum:Anfang des Jahres 1657 — Ende des Jahres 1657
Bemerkungen: ---
Name:Sleszkowski
Soziale Herkunft:---
Vorname des Vaters:---
Herkunftsort:Kalisz (Kalisz)
Ereignistyp:początek funkcji
Funktion/Amt/Beschäftigung:rajca miejski
Ort/Institution:Kraków, (Kraków)
Datum:Anfang des Jahres 1657 — Ende des Jahres 1657
Bemerkungen: ---

Inhalt des Eintrags

Quelle: Polski Słownik Biograficzny, t. 38 (1997-1998)

Eintragsabschnitt 1 , Seite/Karte in der Quelle: 561

Sleszkowski (Śleszkowski) Sebastian (ok. 1576–1648), doktor medycyny, autor dzieł medycznych oraz broszur antyżydowskich. Ur. w Wieluniu, w rodzinie mieszczańskiej, był synem Tomasza. W półr. zim. 1603 podjął S. studia na Uniw. Krak. (wpisany jako «Sebastianus Thomae Silesii Vielunensis») i w r. 1612 uzyskał stopień doktora filozofii (magistra sztuk wyzwolonych). Zapewne w czasie swoich długich studiów zajmował się prywatnie nauczaniem i być może uczniami jego byli m. in. synowie Marcina Silnickiego, osławionego fałszerza monety. Młodzi Silniccy (Jan, Stanisław, Samuel, Gabriel i Piotr) zamieścili bowiem pochwalne wiersze w wydanym w Krakowie wiosną 1612 dziełku S-ego Vaticinia ex natura et moribus deprompta… -- Związki z M. Silnickim potwierdza Oratio panegiryca… (Cracoviae 1612) S-ego sławiąca kaszt. krakowskiego Janusza Ostrogskiego; -- W końcu r. 1612 wyjechał S. na studia zagraniczne, które rozpoczął od uniw. w Ingolstadcie (1613), następnie udał się do Włoch (1613), gdzie (przypuszczalnie w Bolonii) uzyskał tytuł doktora medycyny. W l. 1615–20 przebywał w Krakowie; tu ogłosił swoje pierwsze rozprawki z zakresu medycyny, następnie został nadwornym lekarzem bpa warmińskiego Szymona Rudnickiego w Heilsbergu (obecnie Lidzbark Warmiński) na Warmii. Po jego zgonie (4 VII 1621) nawiązał w l. 1621–3 stosunki z dworem Zygmunta III; świadczyłby o tym nagrobek S-ego, na którym widnieje napis: «S.R.M. medicus et secretarius». Ok. r. 1623 osiadł S. na stałe w Kaliszu, -- Został rajcą miejskim oraz prowadził praktykę lekarską. -- Po traktacie na temat puszczania krwi (Praxis phlebotomiae […] libris duobus comprehensa, 1615) wydał w Krakowie rozprawę o gorączkach (De febribus liber, 1616). Oba dziełka przedrukował następnie wspólnie, dając im tytuł Opera medica duo (Kr. 1616). Zostało ono wznowione w r.n. S. opublikował także (w języku polskim) traktat O ustrzeżeniu i leczeniu morowego powietrza (Kalisz 1623), który jeszcze za jego życia był trzykrotnie wznawiany (1624, 1635, 1638). -- Wydaną w r. 1618 rozprawkę Tetras operum medicorum (Kr.) wznawiał dwukrotnie, nadając jej za każdym razem inny tytuł: Medicorum tetras operum (Kr. 1619) i Incomparabilis thesaurus Alexitericus (Brunsbergae 1621). --

Eintragsabschnitt 2 , Seite/Karte in der Quelle: 562

-- przełożył S. dziełko włoskiego lekarza I. Ruscellego, znanego jako Alessio Piemontese (Aleksy Pedemontanus), pt. „De secreti […] sei libri” (Wyd. 1. w Wenecji, 1555), dając mu tytuł „Tajemnice wszystkim obojga płci potrzebne” (Kr. 1620). -- Dziełko pod tak atrakcyjnym tytułem było w XVIII w. wznawiane aż pięciokrotnie (1737, 1750, 1758, 1786 i 1788) i zapewne dzięki tym właśnie reedycjom S. znalazł się w „Zbiorze potrzebniejszych wiadomości” I. Krasickiego (W. 1784, gdzie figuruje jako Slęszkowski Sebastyan, «medyk, professor Akademii Krakowskiej»). -- Cały rejestr zarzutów znajdujemy w jego obszernej książce pt. Odkrycie zdrad, złośliwych ceremonii, tajemnych rad, praktyk szkodliwych Rzeczpospolitej i straszliwych zamysłów żydowskich… (Brunsberga 1621). S. określając Rzpltą jako ciało nękane chorobą, jej główne źródło upatrywał w nienasyconej chciwości Żydów, zwłaszcza lekarzy tego pochodzenia: nie tylko zresztą pobierają oni wygórowane honoraria, ale czasami wręcz trują swoich pacjentów. Sprawie tej poświęcił sporo miejsca we wszystkich traktatach antyżydowskich, jak również w osobnej broszurze: Jasne dowody o doktorach żydowskich, że nie tylko duszę ale i ciało swoje w niebezpieczeństwo zginienia wiecznego udają, którzy Żydów […] za lekarzy używają (Kalisz 1623, następne wyd. 1649 i Kr. 1758). Przed żydowskimi medykami S. ostrzegał również w druczku adresowanym do wojewody sieradzkiego Jana Baranowskiego (Ad […] de fugiendis medicinis atque chirurgis Judaeis. Epistolarum pentas, Varsaviae 1630). -- Dla wzmocnienia swoich wywodów opublikował „Carmen de Judaeis” Jana Dantyszka, które odnalazł w rękopisach biblioteki w Heilsbergu.
-- Większość swoich zarzutów powtórzył zapewne w zaginionej później broszurze Dostateczna genealogia żydowska a zatym i przedniejsze ustawy Talmudu Żydowskiego, którymi […] jaśnie dowodzimy, że to wszystko, cokolwiek o […] niezliczonych zbrodniach żydowskich z dawna piszą, prawda jest nieomylna … (Brunsberga 1622). S. zmarł w Kaliszu 7 V 1648; nagrobek w jednym z kaliskich kościołów wystawiła mu żona --

Eintragsabschnitt 3 , Seite/Karte in der Quelle: 563

-- Syn S-ego Wojciech Sleszkowski (Śleszkowski) (zm. w r. 1697; często podawana data jego śmierci: 1718, jest błędna), odbył studia w Uniw. Krak. (1651), a później we Włoszech (w Bolonii i Padwie, 1653), doktorat medycyny uzyskał w Rzymie. Po powrocie do kraju osiadł na stałe w Krakowie, gdzie w r. 1654 przyjął prawo miejskie; był lekarzem oraz od r. 1657 rajcą. Co najmniej od r. 1674 posiadał tytuł sekretarza królewskiego i Rycerza Złotej Ostrogi (eques auratus). --

Bemerkungen zum Eintrag
Biogram PSB: Janusz Tazbir, Sleszkowski Sebastian (ok. 1576-1648), s. 561-563.

Uniwersytet JagiellońskiAkademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w KrakowieNarodowy Program Rozwoju Humanistyki