Blick im Eintrag über Funktionen/Ämter/Beschäftigungen
Quellinformation und ihre Interpretation
Quellinformation | Ereignis im Bereich Funktionen/Ämter/Beschäftigungen (Interpretation) | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Vorname: | Wojciech |
| ||||||||||||
Name: | Rygalski | |||||||||||||
Soziale Herkunft: | --- | |||||||||||||
Vorname des Vaters: | --- | |||||||||||||
Herkunftsort: | --- | |||||||||||||
Ereignistyp: | trwanie funkcji | |||||||||||||
Funktion/Amt/Beschäftigung: | senior | |||||||||||||
Ort/Institution: | bursa Śmieszkowica, (Bursa Śmieszkowska (Śmieszkowica, Gelonianum){Uniwersytetu Krakowskiego}) | |||||||||||||
Datum: | — | |||||||||||||
Bemerkungen: | --- |
Inhalt des Eintrags
Quelle: Polski Słownik Biograficzny, t. 33 (1991-1992)
Eintragsabschnitt 1 , Seite/Karte in der Quelle: 459
Rygalski (Rygalik) Jan Nepomucen Józef (1718–1779), profesor teologii i rektor Uniw. Krak. Pochodził z diecezji gnieźnieńskiej, prawdopodobnie z Wielunia lub okolic, z rodziny mieszczańskiej, był synem Jana. Latem 1738 immatrykulował się R. w Akad. Krak. i już 15 XI t. r. otrzymał stopień bakalarza sztuk wyzwolonych. Promocję na doktora filozofii uzyskał 21 V 1741 i jako docent extraneus podjął w l. 1741/2–6 bezpłatne wykłady na Wydz. Filozoficznym. W lipcu 1746 został wysłany przez Uniwersytet na stanowisko profesora filozofii do Akademii Lubrańskiego w Poznaniu, gdzie wykładał kolejno gramatykę, poetykę, wymowę i filozofię (w zbiorach Arch. Archidiec. w Poznaniu zachował się rękopis wykładów R-ego z filozofii z l. 1749–52). -- Z profesurą łączył R. urząd prefekta Bursy Szołdrskiego (5 IX 1747 – 31 VIII 1750) oraz prefekta drukarni akademickiej. -- w r. 1747 wygłosił 7 III w bazylice Dominikanów i opublikował mowę poświęconą Tomaszowi z Akwinu, zaś w r. n. panegirykiem Altum Argonavis in supremo Maioris Poloniae emporio supereminens… (Poznań) uczcił objęcie przez Ludwika Szołdrskiego urzędu woj. poznańskiego.
Eintragsabschnitt 2 , Seite/Karte in der Quelle: 460
-- Po powrocie do Krakowa objął R. jesienią 1752 ponownie wykłady na Wydz. Filozoficznym. W dn. 24 XI t. r. na podstawie dysertacji Quaestio physica de concursu causae primae (Kr.) został powołany do Kolegium Mniejszego jako «professor Brzeznicianus». Wkrótce potem otrzymał funkcję seniora Bursy Jagiellońskiej oraz tytuł notariusza apostolskiego; powołany 27 III 1754 na kanonika kolegiaty Św. Anny w Krakowie, w t. r. objął urząd wiceprefekta, w rok później prefekta Seminarium Akademicko-Diecezjalnego oraz w półr. letnim 1755 został dziekanem Wydz. Filozoficznego. Przy niewątpliwym poparciu profesorów teologii rozpoczął R. w tym czasie w Kolegium Większym wykłady z prawa kościelnego „Regularum iuris”, przedmiotu tradycyjnie wykładanego przez prawników. Wywołał tym gwałtowny sprzeciw profesorów Wydz. Prawa, którzy uznali to za pogwałcenie swych przywilejów. Po bezskutecznej interwencji u rektora uczelni i zarazem profesora teologii Kazimierza Pałaszowskiego, odwołali się prawnicy do bpa krakowskiego Andrzeja Stanisława Załuskiego jako do kanclerza Uniwersytetu. Kiedy mimo wezwania R. nie stawił się przed sądem biskupim, dekretem A. S. Załuskiego z 1 X 1756 został na okres 3 lat zaocznie zawieszony w prawach akademickich, z zakazem nadawania mu stopni naukowych i godności uniwersyteckich. -- Wbrew tym decyzjom 15 XI t. r. został R. powołany przez profesorów Kolegium Większego na członka tegoż Kolegium i, pod nieobecność prawników, dopuszczony do odbycia 18 II r. n. «responsio pro loco», -- w półr. letnim 1757 objął urząd dziekana Wydz. Filozoficznego i wkrótce potem rozpoczął jako profesor «Cursus Vladislaviani» wykłady z filozofii arystotelesowskiej. Od 26 IV 1758 archidiakon kolegiaty Św. Anny, w t. r. został R. powołany na katedrę «Trątnoviani». Jesienią 1760 po raz trzeci obrano go na dziekana Wydz. Filozoficznego, ale jeszcze w t. r. przeszedł na Wydz. Teologiczny, gdzie podjął wykłady z zakresu nauki o sakramentach. Jednocześnie uzyskał kanonię w kolegiacie Św. Floriana, --. Od r. 1767 prowadził wykłady z teologii polemicznej; w grudniu t. r. na podstawie rozprawki Dissertatio theologica de notis seu characteribus verae Ecclesiae Christi… (Kr.), uzyskał stopień licencjata teologii i 25 I 1768 odbył promocję doktorską na podstawie Dissertatio theologica de Summo Pontifice Romano… (Kr.), -- ogłosił nadto Conclusiones theologicae ex cursu polemico de Sacris Traditionibus et SS. Ecclesiae Patribus (Kr. 1769) oraz Conclusiones theologicae ex cursu polemico de Scriptura Sacra (Kr. 1770).
Od r. 1759 był R. administratorem majątku Kolegium Większego; niedługo potem został prowizorem kolonii akademickiej w Nowym Sączu --, od r. 1766 również kolonii w Nowym Korczynie; w l. 1765–73 opiekował się jako prowizor Bursą Śmieszkowica. -- W l. 1762–8 pełnił urząd prokuratora generalnego Akademii, zaś w półr. 1772/3, 1773 i 1773/4 trzykrotnie piastował godność rektora Uniwersytetu. Jako proboszcz w Starym Korczynie zaopatrzył tamtejszą świątynię w bogate paramenta. -- R. zmarł 29 IX 1779 w Krakowie, pochowany został w kościele Św. Anny. Jego bratankiem, któremu dopomógł w wykształceniu, był Wojciech, dr filozofii i senior Bursy Śmieszkowica, od r. 1783 profesor matematyki w szkołach płockich. --
Bemerkungen zum Eintrag |
---|
Biogram PSB: Wanda Baczkowska, Rygalski Jan Nepomucen Józef (1718-1779), s. 459-461. |