Blick im Eintrag über Funktionen/Ämter/Beschäftigungen

Quellinformation und ihre Interpretation

QuellinformationEreignis im Bereich Funktionen/Ämter/Beschäftigungen (Interpretation)
Vorname:Adam Szczepan
Person:Adam Szczepan Jagielski z Krakowa
Ereignistyp:trwanie funkcji
Funktion/Amt/Beschäftigung:dyrektor
Ort/Institution:Akademia Chełmińska (do 1758, póżniejsza kolonia akademicka)
Datum:1759-10-01 — 1763-09-20
Bemerkungen: ---
Name:Jagielski
Soziale Herkunft:---
Vorname des Vaters:---
Herkunftsort:---
Ereignistyp:trwanie funkcji
Funktion/Amt/Beschäftigung:rektor
Ort/Institution:Akademia Chełmińska, (kolonia akademicka w Chełmnie (Akademia Chełmińska))
Datum:Anfang des Jahres 1759 — Ende des Jahres 1763
Bemerkungen: Prowadził wykłady prawa.

Inhalt des Eintrags

Quelle: Polski Słownik Biograficzny, t. 10 (1962-1964)

Eintragsabschnitt 1 , Seite/Karte in der Quelle: 310

Jagielski Adam Szczepan (zm. 1790), matematyk, profesor Uniw. Krak. -- był synem Sebastiana. Stopień bakałarza otrzymał w r. 1745, magistra w 1747. Jako extraneus wykładał do r. 1758 głównie przedmioty grupy matematycznej: Computus ecclesiasticus, Sferę Jana de Sacrobosco, Arytmetykę Jana de Muris, Optykę, Elementy Euklidesa oraz Centiloquium Ptolemeusza. W r. 1753 został J. sekretarzem królewskim, otrzymując równocześnie tytuł matematyka królewskiego. W r. 1754 uzyskał godność prepozyta bursy Starnigielskiej, w 1756 zaś bursy Śmieszkowica. Powołany w r. 1758 do Kolegium Mniejszego, otrzymał prebendę kościoła Św. Wojciecha w Krakowie (professio Jastrzębciana); w r. 1759 złożył przysięgę jako geometra królewski. W t. r. objął J. stanowisko rektora Szkoły Chełmińskiej; -- pozostał tu do r. 1763 i prowadził wykłady prawa. Po powrocie do Krakowa otrzymał w r. 1763 godność kanonika kolegiaty św. Anny i podjął równocześnie wykłady jako kolega mniejszy oraz od r. 1764 jako profesor jednej z katedr matematycznych, tzw. Cursus Mathematicus, z fundacji biskupa krakowskiego Andrzeja Stanisława Załuskiego. W t. r. pełnił obowiązki dziekana Wydziału Filozoficznego Akad. Krak. W okresie reform tego wydziału, za rektoratu Wojciecha Biegaczewicza, brał J. w r. 1765 żywy udział w pracach komisji reformy nauk matematycznych, jako jeden z jej członków. W wyniku tych reform nastąpił podział nauk matematycznych na cztery klasy: w jednej z nich, mianowicie czwartej, której program obejmował matematykę stosowaną, prowadził J. wykłady w l. 1766–9; powołany został wtym okresie (1767) do Kolegium Większego na katedrę cursus philosophicus z fundacji Władysławskiego. W t. r. piastował po raz drugi godność dziekana Wydziału Filozoficznego. -- Do tytułu kanonika kolegiaty Św. Anny dołączył w r. 1771 jeszcze godność kustosza kolegiaty Św. Grzegorza na Wawelu --, w r. 1775 zaś powołany został na prepozyta kościoła Św. Anny. Mianowany w r. 1770 administratorem drukarni uniwersyteckiej --. W tym też okresie (1771–7) wykładał jako profesor klasy pierwszej matematykę teoretyczną --. W r. 1772 został J. po raz trzeci dziekanem.
W związku ze zmianami, jakie w Akademii Krakowskiej wprowadziła reforma Kołłątajowska (zachowano na razie podział studium matematycznego na 4 klasy), został J. w l. 1778–80 profesorem klasy trzeciej i w t. r. prezesem Szkoły Matematycznej, --. R. 1781 był ostatnim rokiem pracy pedagogicznej J-ego zakończonej wykładami astronomii. Przeszedłszy w r. 1783 na emeryturę, jako część pensji emerytalnej otrzymał prebendę Zielonecką, należącą do dziekanii Św. Anny. -- Obowiązki proboszcza kościoła Św. Anny pełnił J. do końca życia. -- umrzeć musiał przed 14 VII 1790, -- Osiągnięcia autorskie J-ego nie były wielkie: Quaestio astronomica de altitudine stellarum, z r. 1758, jest rozprawą napisaną dla otrzymania miejsca w Kolegium Mniejszym; -- Dzięki rozprawie Dissertatio optico-physica de natura luminis z 1767 r. otrzymał J. miejsce w Kolegium Większym. Następną pracą J-ego są: Propositiones ex classe IV Mathematicarum Scientiarum depromptae 1767 ex geographia, hydrographia, chronologia, gnomonica. Najobszerniejszą pozycją w twórczości J-ego są kalendarze z prognostykami, wydawane w l. 1750–64 w Krakowie i Chełmnie. --

Bemerkungen zum Eintrag
Biogram PSB: Jadwiga Dianni, Jagielski Adam Szczepan (zm. 1790), s. 310-311.

Uniwersytet JagiellońskiAkademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w KrakowieNarodowy Program Rozwoju Humanistyki