Blick im Eintrag über Funktionen/Ämter/Beschäftigungen

Eintragsabschnitt 1 , Seite/Karte in der Quelle: 130

CCCCLXXX. Executores testamenti Laurentii Pontificii medicinae doctoris, custodis ecclesiae collegiatae ad s. Michaelem in arce Cracoviensi, censum annuum reemptionalem 135 florenorum Collegio Maiori Universitatis Cracoviensis donant.
Cracoviae, anno 1590, die 24. mensis Ianuarii.

Eintragsabschnitt 2 , Seite/Karte in der Quelle: 130

A. D. millesimo quingentesimo nonagesimo, die Mercurii, vigesima quarta mensis Ianuarii. Reuerendi domini Petrus Tyliczki, praepositus Gnesnensis, S. R. Maiestatis maior secretarius, Albertus Schydłowski canonicus Cracoviensis, Nicolaus Kozowski s. theologiae baccalaureus, praepositus in Mielec et Ioannes Swiecicki, tanquam executores testamenti reuerendi olim Laurentii Pontificii medicinae doctoris, custodis et canonici ecclesiae collegiatae s. Michaelis in arce Cracoviensi, coram domino, actis praesentibus et me notario

Eintragsabschnitt 3 , Seite/Karte in der Quelle: 131

infrascripto personaliter comparentes, donationem annui census centum triginta quinque florenorum in numero et. moneta Polonicali, singulos per triginta grossos numerando, in certis bonis obligatum et inscriptum, una cum principali summa duorum millium et septingentorum florenorum venerabili communitati Maioris Collegii praeposito, doctoribus et magistris in sustentationem egentium studiosorum factam et assignatam, nec non ordinationem factam certam perpetuo valituram, secundum mentem et voluntatem olim praefati Laurentii Pontificii, medicinae doctoris, per eosdem constitutam, in scriptis obtulerunt et exhibuerunt tenoris infrascripti: Nos Petrus Tylicki, praepositus Gnesnensis, S. R. Maiestatis supremus secretarius, Albertus Szydłowski, canonici Cracovienses, m. Nicolaus Kozowski s. theologiae baccalaureus et Ioannes Swiecicki, curatores et executores testamenti reuerendi olim Laurentii Pontificii medicinae doctoris, pie in Christo defuncti, testatum facimus universis et singulis, quorum interest, intererit unquam quovis modo, quod cum ille ipse dominus Pontificius in omni vita sua id potissimum studio habuisset, ut de quam plurimus hominibus ac de republica ecclesiastica et politica bene mereretur, compendiariam ad id viam esse existimavit, ut bonae indolis iuvenum, qui aliis vicissim postea prodesse et ad ecclesiae ministeria reique publicae gubernacula recte admoveri possint, industriam conatusque ad capessendas disciplinas honestas omni ratione adiuvaret; cumque enim adverteret, multis rem angustam domi obstare, quominus commode liberalibus et philosophicis studiis vacare et aliquousque prodire queant, facultates suas honeste partas, in eum potissimum usum testamento suo assignavit, ut vel aliqua bona in perpetuum, vel in defectu census in vim reemptionis emantur, unde complures studiosi bonarum litterarum atque disciplinarum iuvenes in sacra Cracoviensi Academia perpetuo sustentarentur. Cuius quidem fundatoris supramemorati domini Laurentii intentioni et ultimae voluntati satisfacere cupientes, pro emendo censu reemptionali centum triginta quinque, summam duorum millium et septingentorum florenorum monetae Polonicalis dedimus reuerendis et venerabilibus praeposito, doctoribus et magistris communitatis Maioris Collegii Cracoviensis, pronunc et pro tempore existentibus, eum ipsum censum cum summa capitali venerabili communitati supradictae cum omni proprietate et iure donavimus, prout donamus, annectimus et appropriamus iure sempiterno, sine ullo cuiusque impedimento exigendum, percipiendum et in sustentationem egentium scholasticorum seu studiosorum convertendum. De qua quidem summa duorum millium et septingentorum florenorum pro emendo censu reemptionali centum et triginta quinque florenorum a nobis executoribus testamenti supradicti Laurentii Pontificii in effectu levata, apud officium spirituale nos Major Communitas per suum officium, videlicet per dominum magistrum Clementem Vielicium s. theologiae baccalaureum, praepositum, et dominum Valentinum Vidicum s. theologiae baccalaureum, praepositum et dominum Adamum Wresnensem s. theologiae baccalaureum, consiliarios eiusdem communitatis quietavit, prout praesentibus quietat. Hunc vero censum supramemoratum hoc, qui sequitur, et non alio modo perpetuo dispensabunt. Primum debebit ex huiusmodi pecunia censibus collecta perpetuo in singulas septimanas distribui pro victu ex studiosis et honestis iuve- nibus idoneis ad capessendas litteras et in trivialibus aliquousque progressis et exercitatis in hac urbe et Academia Cracoviensi honestarum disciplinarum studio vacantibus, qui commode et sufficienter aliunde sustentare se non possint, nullo genere aut conditionis discrimine ita, utque nobilium atque plebeiorum ex palatinatu et terra Plocensi vel Cracoviensi quolibet die sabbathi singulis per grossos octo solventur, ita tamen, quod inter eosdem prior eorum, qui sunt et erunt de genere ipsius Laurentii ex masculina seu feminea linea, ratio haberi debebit; ut etiam integro numero aliorum existente, uno vel altero reiecto, consanguineis fundatoris supranominatum subsidium dandum erit, nec quicquam referre sive in aliqua Bursa Hierusalem sive Pauperum sive in schola aliqua sive in Collegio gratialistae loco et studiosi manserint, exceptis illis, qui Bursam Philosophorum illa eleemosima iam contenti inhabitant, et qui Burcana vel alia eleemosina

Eintragsabschnitt 4 , Seite/Karte in der Quelle: 132

utuntur, dummodo vestitu decenti scholasticaeque conditioni convenienti utuntur, nec sunt suspecti de aliqua haeresi aut apud suspectos habitent. Nec aliter quisquam suscipietur ad participationem huius beneficii, nisi litteras testimoniales a venerabili capitulo Plocensi vel Cracoviensi indigenatus, egestatis, honestatis curatori conversationis ostenderint, insuper ingenii, studii, eruditionis et honestatis sufficiens testimonium a praeceptore suo ad eundem curatorem attulerit. Hoc autem beneficium studentibus ultra tres annos non impendatur; tribus enim annis expletis, debebit primam lauream suscipere, ad quam promotionem habebit quisque eorum duos florenos in moneta ex pecunia quinque florenorum, qui singulis annis pro promovendis servabuntur, exceptis consanguineis fundatoris, qui integro quinquennio eodem stipendio participabunt; quinquennio expleto ad promotionem simul subsidium habebunt. Quod si vero contigerit tempore pestis vel aliis iustis de causis, abesse iustum numerum participantium, extunc pecunia, quae debebat reponi pro studiosis, convertatur in usus pauperum participantium primam lauream baccalaureatus suscipientium. Et quoniam hoc beneficium partim utilitatis publicae gratia, partim ob salutem animae defuncti testatoris confertur, studentes beneficiarii binas lectiones publicas vel privatas audient qualibet commutatione sive in artibus sive in philosophia. Diebus autem canicularibus et quadragesimalibus audient in quavis facultate ad hoc dispensationes sive actus publicos sabbatis ac diebus dominicis frequentibus, et in iis pro diversitate gradus et profectus tria problemata qualibet commutatione sustinebunt. Quae studia nunquam intermittentur sine facultate obtenta a curatore. In fine autem commutationis a decano vel a praeceptoribus suis magistris sive baccalaureis testimonia diligentiae suae tam in lectionibus, quam in disputationibus ad curatorem afferent. Studiosi autem huius beneficii participes singulis diebus dominicis pro anima fundatoris sub obligatione conscientiae suae Orationem dominicam, Salutationem Angelicam cum Symbolo apostolico et psalmum De profundis pie recitabunt, singulis vero quartualibus in missis ex mandato rectoris quotannis singulis quartualibus fieri consuetis, vigilias unius nocturni successive cum etiam collecta pro sacerdote defuncto singuli devote orabunt. Idem curator ex eiusdem summae censu Bursae Hierusalem studiosis infrascriptis temporibus sine omni procrastinatione perpetuis temporibus hanc eleemosynam dabit pro refectione. In primis tempore Quadragesimae pro diebus dominicis et pro die ipso sancto Coenae Domini dabit septem florenos per manus senioris et duorum consiliariorum. Deinde pro feriis sextis tempore Adventus quattuor florenos. Item pro festis Nativitatis Christi, Paschae, s. Laurentii et Omnium Sanctorum quattuor florenos. Quibus diebus a mensa egentes in praesentia senioris Bursae per Antiphonam Requiem aeternam dona eis Domine et lux perpetua luceat eis etc. et Requiem aeternam fundatori praecabuntur. In eodem contubernio sacerdoti cuicunque vel manenti in contubernio vel a s. Anna vel in defectu aliunde duos florenos dabit curator, qui leget in Adventu rosarium sanctum in capella eiusdem contubernii, tempore vero Quadragesimae lectam pro defuncto sacerdote habebit semel in septimana quocunque die, quibus interesse debent omnes contubernales, quod senior Bursae eiusdem cum communitate pro conscientia exequendum curabit. Idem curator pro mendicis scholaribus 1-mo castrensis, 2-do Omnium Sanctorum, 3-tio divae Annae, 4-to in cirulo s. Mariae, 5-to s. Stephani, 6-to s. Spiritus ecclesiarum parochialium in annum integrum ad singulas scholas . . . florenos videlicet solvendum per grossos quindecem pro festis Nativitatis Domini, Coenae Domini et Paschae, quae pecunia dabitur rectoribus scholae pro prandio, mendicis pro parando prandio pro festis assignatis. Idem curator venerabilibus magistris Minoris Collegii ad mensam communem florenos decem in moneta pro festo Laurentii dabit, quorum opera in missis quartualibus sub mandato rectoris celebrandis animae fundatoris commendatio fiet semper unius grossi praedicatori singulis mandatis solvendi; caeterum nisi curent in haec a quopiam subsistere ac durare non possunt, unus curator debet esse pondiaris legittimus negotii, qui census exiget ac dispensabit et universae huic conditioni praeerit ac penes

Eintragsabschnitt 5 , Seite/Karte in der Quelle: 133

erit communis et potestas deligendi et suscipiendi eos, qui participaturi sunt hac eleemosyna reiiciendique ex causis legittimis indignos, quod tamen cum scitu iudicii communitatis Maioris Domus vocato illo, qui pronuntiandus esset, ut se defendat vel succumbat. Habebit autem is album sive metriculam perpetuam, in qua dies, annus, suscepti nomen, genus et patria, praeceptor et qualitas inscribentur. Quodsi quo casu pecunia ex censibus exigendis cessaverit et defuerit, eadem inceps percepta sine procrastinatione participantibus persolvetur. Diligens tamen opera adhiberi debebit a curatore, ne quando desit pecunia, agat iure. Ad exigendum censum casu retentos, procurator singulis annis duos florenos et grossos duodecem servabit ex eadem summa, quos in ratione singulis annis demonstrabit. In fine vero cuiuslibet commutationis curator acsi eis beneficiariis exig . . . unoquoque testimonio diligentiae suae, sicuti superius dictum est, et quod fieri poterit per se vel per quempiam subdelegatum, examinabit unumquemque, quem is profectum a qualibet lectione ac disputatione caeperit, ad quod examen adiunget aliquem ex venerabili communitate Maioris Collegii, quem voluerit. Quod si aliquis supradictorum diligentiam et profectum suum competentem demonstrare non potuerit aut alioquin secundum ea, quae superius memorata sunt, reprehensibilis visus fuerit, admoneatur primum a curatore et illa admonitio in metricula annotetur; porro semel admonitus si se non correxerit aut aliquid huic ordinationi contrarium admiserit, puniatur dimidio stipendio ad arbitrium curatoris, illud vero ex paenis inter participantes distribuetur, tertium vero delinquens privetur hoc toto beneficio deinceps sine ulla remissione et indulgentia et privatio pariter cum causa in metriculam adscribatur, in locum vero ipsius alius suscipiatur. Similiter etiam inscribatur, quisquis quavis alia de causa desiit uti hoc beneficio. Debebit etiam privari is, qui intermedio tempore competentem sustentationem aliunde nactus fuerit et aliis in locum vacantem suffici. Quoniam autem pro tam pio labore praeclara merces a Deo Optimo Maximo curatori exspectanda sit, tamen quia vulgo dictitatur, aggravat ille labor, quem pecunia nulla sequuntur (s), habebit curator ille pro mercede quotannis florenos sex. Nec erit necesse curatorem totius huius ordinationis in lites et sumptus pro exigendis censibus sive in quoscunque alios exequendae, conservandae eidem ordinationi necessarios de suo quidquam impendere, sed de illis duobus florenis grossis duodecem in singulos annos seponendis, omnes impensae necessariae fient. Electio autem curatoris fiet facta convocatione reuerendorum et venerabilium dominorum doctorum et magistrorum Maioris Collegii, in qua convocatione facta per dominum praepositum eiusdem domus, habebunt ius eligendi unum curatorem atque dispensatorem de numero doctorum vel magistrorum Maioris Collegii, quemcunque pro sua conscientia idoneum ad hoc idem negotium fore iudicabit, et electum pro eadem conscientia obligabunt, ut recte et secundum hanc ordinationem omnia administret, prout nunc est electus et obligatus magister Nicolaus Koczkowski, Collega Maior unus ex executoribus in procuratorem. Obnoxius autem curator erit et dispensator vel dare quotannis rationem administrationis suae deputatis a communitate Minoris Collegii, quae ratio fiet intra vacantias Circumcisionis et Epiphaniarum Domini; qua ratione finita repraesentabuntur omnes participes huius eleemosynae ac beneficii et ex matricula eorum nomina ac merita atque demerita recitabuntur. Liberum autem erit praesidentibus rationi admonere, si quid circa delictum vel conservationem eorum animadversione dignum iudicaverint. Huic rationi volumus interesse procuratorem proventuum reuerendi capituli Cracoviensis vel eorum ex praelatis vel canonicis Cracoviensibus, quem ipsum venerabile capitulum Cracoviense deputabit. Et quo alacrius eidem rationi ac diligentiae intendatur curator ordinationis dabit eidem communitati in manus praepositi pro festo s. Laurentii ad refectionem in mensa communi eo ipso die apponend . . . florenos duos grossos duodecem. In casu vero, quo quandocunque novus procurator eligendus esset, accerset ad se beneficiarios et eos ad studia monitos prosequenda exhortabitur et ordinationem hanc vel summam recitari curabit. Porro quod attinet ad census huius ordinationis, si quis

Eintragsabschnitt 6 , Seite/Karte in der Quelle: 134

venditor aut pensitator liberare se pensitandi onere voluerit, debebit sex mensium spatio praepositum et curatorem ea de re praemonere exactoque eo tempore et retentis censibus exolutis summam capitalem praeposito domino, doctoribus et magistris Maioris Collegii reddere, qui eandem summam cum scitu executorum, quoad vixerint, levabunt et in alio loco locabunt, quibus decedentibus cum scitu venerabilis capituli Cracoviensis (s). Haec igitur firmiter perpetuo et inviolabiliter observari reuerendi domini praepositus, doctores et magistri Maioris Collegii et donationem et ordinationem per suum officium ex speciali voluntate et mandato totius communitatis Maioris Domus libere susceperunt et perpetuo pro sua fide et conscientia exequendam se obligaverunt, prout praesentibus se totamque communitatem obligant. Quam donationem census annui et ordinationem suprascripti reuerendi domini executores sic, ut praemissum est, factam et recognitam, una cum descensione et resignatione ipsorum in praefatos praepositum, doctores et magistros Collegii Maioris autoritate ordinaria in omnibus et singulis punctis, conditionibus et articulis confirmari, ratificari, approbari roburque autoritatis ordinariae perpetuae firmitatis pariter et decretum apponi immunitatique ecclesiasticae adscribi ad actaque praesentia ingrossari reuerendum vicarium dominum in spiritualibus et officialem generalem suprascriptum debita cum instantia petiverunt et postulaverunt. Et praefatus reuerendus vicarius et officialis generalis Cracoviensis ne per celerem approbationem et confirmationem suam cuipiam praeiudicium in suo iure facere videretur, ante omnia litteras citationis in vim cridae contra omnes et singulos sua interesse ad praesens negotium quomodolibet habere putantes, dandam decrevit. Actum in consistorio Cracoviensi die Veneris, duodecima Ianuarii. — Tandem anno eodem die Mercurii, vigesima quarta Ianuarli praefati reuerendi domini executores litteras cridae in vim citationis generalis per ipsum decretas, una cum executione illarum debite et legittime facta, exhibuerunt ac in contumaciam omnium et singulorum ad praedictam donationem census et ordinationem communitati Maioris Collegii perpetuo factam, interesse habere putantium, non comparentium neque huiusmodi donationem et ordinationem impugnare curantium, accusaverunt ipsosque contumaces pronuntiari postularunt. Reuerendus itaque vicarius in spiritualibus et officialis generalis Cracoviensis id exigente illorum contumacia, satisfaciendo huiusmodi petitioni et postulationi, aequitati consentiendo praefatam donationem et ordinationem census cum summa capitali ipsi annexis obligavit et inscripsit et reliqua cum petitione et postulatione expressa in omnibus punctis, clausulis, conditionibus et articulis approbavit, confirmavit et ratificavit libertatique et immunitati ecclesiasticae adscripsit, incorporavit, robur autoritatis ordinariae pariter et decretum apposuit ad actaque praesentia ingrossari mandavit. In praesentia dictorum venerabilium praepositi, consiliariorum, communitatis Collegii Maioris ad eundem actum deputatorum, suprascripta omnia et singula praemissa pro rato et grato in perpetuum acceptaverunt, qui etiam tam se, quam totam communitatem Maioris Collegii obstrinxerunt et perpetuo obligatos et obstrictos esse voluerunt. Praesentibus nobilibus venerabilibus et discretis Sebastiano plebano in Brzostek, Casimiro canonico regulari, Andrea Dąmbrowski et Martino Zakrzewski testibus.

Bemerkungen zum Eintragsabschnitt:
(Copia saec. XVIII ex actis actorum Stanislai Maniecki vicarii in spiritualibus et officialis generalis Cracoviensis deprompta. — Nr. Archiv. Univ. 3267).