Pełny podgląd zapiski o zdarzeniu dotyczącym edukacji i stopni naukowych

Fragment zapiski 1 , Numer strony/karty w źródle: 7

CCCLXXXV. Ioannes a Sanok praepositus ecclesiae ad s. Nicolaum extra muros civitatis Cracoviensis testamentum facit.
A. Cracoviae, anno 1552, die 16 mensis Augusti.

Fragment zapiski 2 , Numer strony/karty w źródle: 7

Anno Domini millesimo quingentesimo quinquagesimo secundo, die vero Martis, sedecima mensis Augusti reuerendus dominus Ioannes a Schanok, artium et iuris pontificii doctor, s. Nicolai extra muros Cracoviae praepositus, in mei notarii publici et testium

Fragment zapiski 3 , Numer strony/karty w źródle: 8

infrascriptorum ad actum praesentem specialiter vocatorum et rogatorum, praesentia personaliter constitutus, exhibito praesente ultimae voluntatis suae codicillo seu testamento, manu sua conscripto, protestatus est solenniter, eam suam et ultimam voluntatem iuxta intro continetur, obtestatusque est suos intro nominatos exequutores, quatenus in eventu mortis suae non secus, quam intro est descriptum, de rebus omnibus illius disponere, dispensare et exequi dignentur. Qua quidem de re actum et notam praesentem huic codicillo adscribendum petiit et requisivit, ita, quod et obtinuit, prout est iuris et stilli. Praesentibus honorabilibus et nobili dominis Martino de Mogylnycza, Felice de Casimiria mansionariis ecclesiae s. Nicolai extra muros Cracoviae et Martino Suski, testibus ad praemissa vocatis et rogatis, et me Casparo Szmygrodiensi, notario publico et praesentis actus scriba.

Fragment zapiski 4 , Numer strony/karty w źródle: 8

»Iesus Nasarenus Rex Iudaeorum, Iesus Cristus! Testamentum seu eulogium Ioannis a Sanok artium et iuris pontificii doctoris, ecclesiae s. Nicolai praepositi et altaristae ad s. Mariam in circulo Cracoviensi, manu propria suis conscriptum, die Iovis XI. Augusti, anno Domini 1552. Quod quidem testamentum ultra ea, quae olim per me facta, validius firmius esse et fieri cupio et volo.
In nomine Domini nostri Iesu Cristi, Amen. Quoniam haec omnium mortalium communis sit conditio, quod variis semper simus obnoxii casibus et mors certissima maneat omnis, omnibus horis et momentis (mihi praesertim septuagenario) impendeat cito, proinde ego, qui supra, Ioannes a Sanok, ecclesiae s. Nicolai praepositus, ut alias iam pridem, ita et nunc praesens hoc testamentum seu ultimam meam voluntatem de rebus meis, quaecunque et quotquot illae sint, sanus (Deo meo optimo gratia) ac per omnia rationis existens compos, manu mea propria describo, descriptum dominis meis exequutoribus infra nominandis exequendum relinquo, animae meae peccatrici ac rebus a Deo omnipotenti collatis, recte ac probe consultum iri cupiens, illud Apostoli continue in pectore volvens: non habemus hic (inquit ipse) civitatem manentem, verum patriam coelestem (non nostris meritis, verius Iesu Cristi lucratam ac promissam) properemus oportet.
Primum itaque et ante omnia animam peccatricem tanquam ecclesiae catholicae ac Romanae eiusque sanctae institutionis verus alumnus et filius semper oboediens, a cuius quidem praeceptis et institutis (quantum humana permisit fragilitas) ne uno etiam lato ungue discedendum aliquando putavi vel meditatus sum, domino Deo optimo, maximo eiusdemque filio misericordissimo Iesu Cristo animam meam (iniquam) committo, qui pro sua clementia et pietate potius, quam pro meis meritis de ea disponat, cuius bonitati et clementiae eandem committendam opto.
Et ne quidpiam turbae ac dissensionis difficultatisque, quod omnino nolim, in hac mea testamenti ordinatione oboriatur, quandoquidem eodem gaudeo privilegio, quo et omnes actu laborantes doctores a Sede Apostolica approbato et confirmato, ut si absque omni dispositione testamentique descriptione vel ordinatione quispiam ex Universitate
e vivis hinc discedat, seniores patres doctores.... iuxta concessionem papae disponere
tenentur, unde ego laboribus et parsimonia conquisita tanquam ex peculio castrensi nolim, ut harpia quaepiam periuste quaesita iniuste rapiat, quandoquidem ad alium usum haec per me destinata sint, quam ad gulam et pompam, inexplebilem avaritiam vilissimae harpiae quaecunque illa sit, universa, et si per temporis occasionem dabitur, etiam singula, quae clementissimus Dominus Iesus Cristus mihi indigno sacerdoti largiri dignatus est, scriptis manus meae iisdem Dominis exequutoribus meis infra nominandis nota et ignota et ad exequendum commissa facere decrevi.
In primis per Dei gratiam habeo et sunt mihi octingenti et quinquaginta ducati aurei antiqui et ex antiquo per me laboribus quaesiti et omnes Ungaricales paucis exceptis, qui Regis Sigismundi, quos et quomodo vel in quod reipublicae litterariae commodum convertendos committam et iam eisdem per me nominandis meis exequutoribus committo et hoc ipsum breviter et faciliter perstringo.

Fragment zapiski 5 , Numer strony/karty w źródle: 9

Ante omnia ex hac summa octingentorum quinquaginta ducatorum lego, do et assigno quadringentos ducatos, quod summo desiderio opto et cupio per dominos meos exequutores infra nominandos et in hoc tantum facto eisdem adiungo quatuor patres seniores: duos theologos et duos iurisprudentiae doctores, pro erigendo altari pro praedicatore ad s. Nicolai ecclesiam. Quos quidem seniores patres eiusdem altaris volo et opto fieri patronos et collatores perpetuos et non alios, ita tamen, quod semper ex aliquo Collegio artistarum altarista seu praedicator per eos patres seniores eligatur idoneus et praesentetur et sine mora instituatur. Quem quidem concionatorem et altaristam non ad alia onera subeunda et subiturum cupio, quam ad unam duntaxat missam pro defuncti sacerdotis anima cum impositione collectae de Cristi passione, et singulis anni quartalibus ad decantandas vigilias cum aliis vicariis et scholaribus unius nocturni tantum et in crastino Si enim. Quibus successor meus quicumque ille fuerit, tenebitur dare de suis proventibus singulis quartalibus grossos quindecem, aequaliter inter sacerdotes et scholares partiendos, et hoc quidem dominus praepositus ratione aedificiorum per me factorum et ex totius Universitatis favore et assensu facere obligatur et obligabitur et iam obligatus est, ut 'liquidius habetur in Conclusionibus totius Universitatis. Quod si ego adhuc non perfecero, oro et per Dei misericordiam obsecro, per dominos meos exequutores hoc ipsum faciendum.
Item ex residuis quadringentis et quinquaginta ducatis lego, do et dono et testamentaliter assigno unum centum ducatorum pro aedificio Bursae Pauperum, quod, ubi mihi per Dei clementiam dabitur, ipse solus facere volo, ita perpetuo et in aevum fieri cupiens, ut si qui sint studiosi de his quattuor civitatibus, videlicet Sanok, Brzosow, Croszno et Sfrzeszow, hi et de his civitatibus gaudeant habitationibus potioribus et melioribus cum aliqua alia eiusdem domus praerogativa bonarum litterarum mercandarum gratia venientium. (s)
Item sunt mihi quattuor neptes: duae ex duobus fratribus et duae a duabus sororibus: Zophia est ex fratre Iacobo, coniunx Ioannis sartoris, cui adhuc parum aut nihil dedi. Eidem Zophiae cum marito et pueris de his residuis trecentis et quinquaginta ducatis lego, do et testamentaliter datum esse volo ducatos triginta... brunatici coloris; aliis tribus neptibus per decem ducatos et Annae, quae est ex sorore Apolonia, cistam ferream valoris 16 flor. ultra hos decem ducatos.
Restant adhuc trecenti ducati, ex quibus sorori meae Katherinae, quae nunc ad me venit ex Sanok, apud generum suum, cui ego filiam eius elocavi, Clementem Barchanyk moranti lego, do viginti ducatos, unam tunicam nigram, unum pallium nigrum, partem lectisterniorum, pelliceam novam Nouoyrothkovy, tunicam griseam equestrem, myczką hathlaszową et unam magnam cistam, aliam parvam cisticulam, duas parvas scultellas stanneas, unum coclear argenteum, unum cantarum magnum stanneum, unam patellam, unum lodicem, quo mensa cooperitur in palatio, ligneam totam suppellectilem in coquina dividendam cum genero meo Ioanne sartore. Eidem sorori Katherinae mensam unam, quam sibi delegerit, et almariolum cum clave, quod est in meo dormitorio1).
Et aliud almariolum Ioanni sartori generi meo. Item de residuis ducentis octuaginta ducatis, ex eis puta sexaginta dentur duobus meis nepotibus, videlicet Ioanni organistae triginta et alteri Stanislao, qui est a servitiis apud Regiam Maiestatem alia (s) triginta ducati, ita quod sint contenti accipere per 30 et sint grati.
Ex his vero residuis ducentis et viginti decem, lego et do huic adolescenti Iacobo Theodolo, quem ego mere propter Deum fovi et foveo. Et Katherinae, quae nunc apud

Fragment zapiski 6 , Numer strony/karty w źródle: 10

me moratur, mercatrici, quae sub Cruce in loco publico mercatur, alios decem ducatos do et lego.
Adhuc restant ducenti ducati, quos lego et do pro aedificandis duobus filariis sub turrim, ubi possint campanae tuto appendi, et pro testudine in ecclesia cum hominum bonorum adiutorio.
De his itaque octingentis quinquaginta ducatis ita volo esse disponendum per meos exequutores et non aliter, nec alio modo, quibus lego, do per decem [ducatos].
Est mihi adhuc alia in communi moneta pecunia, puta in talariis ducenti talarii et triginta et viginti quattuor medii talari. Item ducenti floreni, unum centum in albis medientibus, et aliud centum in grossis albis, omnes de mencza seu monetaria regis olim Sigismundi. Ex quibus unum centum pro funere sepeliendo et ad pannum pro nepotibus et neptibus et eorum maritis volo et committo dandum. Cera mihi iam dudum domi est pro cereis funeralibus.
Aliud centum ad omnia claustra et hospitalia per quinque florenos dandum committo. Ex quo etiam dari volo monialibus ad s. Spiritum florenos quinque, cum quibus est mihi fraternitas ex antiquo inita, quibus ut moris est, ab aliquot annis non solvi fraternam contributionem, quarum orationi commendatum iri volo meam animam.
Item de ducentis et triginta talariis et viginti quattuor mediis talariis ita disponendum volo: istos triginta, qui supra ducentos sunt, et cum istis mediis id est pultalari lego et do dominis meis exequutoribus inter se partiendos, quibus et alios, quos habeo singulares quattuor per unum do et lego eisdem dominis exequutoribus, in quibus imagines sunt resurrectionis Iesu Cristi valde pulcri et novi seu, qui adhuc in usu communi non erant1).
Item de residuis ducentis talaris ita dispono et ordino. Ornatus seu casula cum omnibus attinentiis ematur pro 30 talaris ad hoc ipsum altare pro concionatore fundando, quando quidem calicem, ampulas argenteas habeo. De istis huius centenarii restantibus septuaginta, ex quibus volo, ut ad Maius Collegium dentur quinque, ad Collegium Minus quattuor, ad Bursam Pauperum unum pro refectione eorum, qui aderunt funeri et sepulturae.
Et ex his sexaginta, qui ab hoc restant centenario, lego et do nepti meae Katherinae ex fratre Petro, quae nupsit cuidam sartori, quae ubi nunc locorum sit, ignoro, lego inquam isti talaros decem.
Item Gregorio nepoti, qui est in Ilkusch, vel ubi, ubi sit, do et lego viginti talaros.
Reliquos viginti ex hoc centenario pro solvenda familia, quae mihi protunc servit, habita ratione temporis, quanto mihi servierunt.
Ultimum centenarium talarium dividendum seu partiendum inter amicos et consanguineos meos, puta nepotes, neptes tam ex fratribus, quam sororibus, quaeque illae sint et ubicumque locorum.
Iam iam itaque eligo nomine dominos meos exequutores, quibus prece, qua possum, maiore supplico, ne onus hoc eis per me iniunctum seu impositum detractent vel renuant, habituri a me praeces immortales a Deo optimo maximo misericordissimo praemium locuples, venerabiles et egregios dominos: Mathiam Drzewyczki, Iacobum a Cleparz, canonicos Cracovienses, Nicolaum a Shadek ecclesiae s. Floriani decanum, alterum Nicolaum a Vyelyczka professorem medicae facultatis, doctores diversarum professionum, dans eis in solidum et concedens omnimodam facultatem ordinandi, disponendi ac ad effectum hanc meam ultimam voluntatem deducendi in omnibus rebus meis, quas nunc habeo et adhuc habiturus sum, tam in argento, quam derelicta suppellectili et vestibus.

Fragment zapiski 7 , Numer strony/karty w źródle: 11

Debita, quae certe non pauca sunt, et res aliquae mihi oppignoratae alio in regestro per me nominatim iam sunt conscripta etc.
Cognitum esse velim dominis meis exequutoribus, ubi aliquid, quod Deus avertat, difficultatis obortum fuerit, illustris ac magnificus dominus Petrus Kmytha palatinus Cracoviensis et regni Poloniae supremus marsalcus, comes a Vysznycze, dominus mihi gratiosissimus una cum venerabili ac reuerendo domino Bartholomeo Ganthkowski archidiacono Cracoviensi ac in spiritualibus vicario, protectores ac tutores sunt mei, quos ego precibus meis ad tuendum hoc meum testamentum obtinui, qui innata sua bonitate et pio in me affectu eorum dominationes accepturae ab altissimo Deo praemium locuples et aeternum. Quorum gratiae ac tuitioni meme commendatum iri cupio.
Idem testator Ioannes a Sanok praepositus ecclesiae divi Nicolai manu propria subscripsit.

Fragment zapiski 8 , Numer strony/karty w źródle: 11

Anno Domini millesimo quingentesimo quinquagesimo quarto, die Martis, decima mensis Aprilis, coram me notario publico et testibus infrascriptis, ad id vocatis et rogatis, in domo sua plebanali s. Nicolai et in lecto aegritudinis constitutus, praesens testator introscriptus recta utens et integra ratione, sponteque libere hunc praesentem codicillum, ultimam illius voluntatem manuque eiusdem descriptam in se continentem, protestatus est solenniter de validitate eiusdem testamenti, reservans adhuc sibi liberam quarundam rerum et legatorum introscriptorum mutationem, emendationem et correctionem, in caeteris omnibus introcontentam dispositionem per omnia firmam, validam et inviolabilem esse voluit, petiuit et requisivit ac repetitis vicibus protestabatur alias ut intro continetur. Praesentibus honorabilibus et discretis viris Felice a Plawno, Nicolao a Cracovia actu presbyteris et vicariis s. Nicolai, Cristophero a Vislicia et Iacobo a Pramnik testibus ac me Valentino Brzostowski notario publico et praesentis actus scriba rogato et requisito.
Idem qui supra Valentinus Brzostowski notarius manu propria subscripsit.

Fragment zapiski 9 , Numer strony/karty w źródle: 11

B. Iesus. Anno Domini 1554 et die, ut infra.

Fragment zapiski 10 , Numer strony/karty w źródle: 11

Cum per Dei ineffabilem misericordiam et inenarrabilem bonitatem eo ventum est, ut inter mortales versor et hac vita misera fruar et cum humana voluntas sit ambulatoria, visum est mihi, ut in testamento olim per me condito, aliquid mutem, aliquid addam. Unde primum et ante omnia solenniter protestor et omnibus cognitum esse volo, quia nemini quicquam teneor, praeter familiae mercedem et eam quidem exiguam et Paulo fabro, qui sufferabat equos, quibus, ut solutum sit, rogo. Unde ultra illa in genere posita et per me scripta in testamento, clarius hic velim esse describenda. Unde primum et principaliter non discedendo a prima huius meae ultimae voluntatis dispositione, volo et a meis exequutoribus prece, qua possum, maiore exoro, ut ad omnes (sic) claustra, hospitalia, dent pro elemosina per quinque florenos, ad Rupellam quinque, ad s. Agnetem quinque, ad s. Hedvigim quinque, Bernardinis quinque, et sic consequenter ad s. Trinitatem, s. Franciscum, Arenam et ad s. Marcum, ad s. Spiritum, ad s. Valentinum et ad hospitale Scholarium aeque per quinque. Quae ego nota domino notario mei testamenti

Fragment zapiski 11 , Numer strony/karty w źródle: 12

feci ante aliquot dies. Et id fieri volo, quanto celerius etiam, si fieri potest, die sepulturae aut in crastino et non differatur per Cristi vulnera, rogo meos exequutores.
Est mihi cum dominis Maioris ecclesiae vicariis fraternitas a multis iam annis, quibus contributionem fraternam non solvi, ideo dandi sunt eis quinque talari.
Item altaris huius pro praedicatore fundandi nolo esse plures collatores, nisi duos canonicos: theologum et iurisconsultum cum rectore et omnibus theologiae doctoribus1), pro tempore existente, nisi aliter deliberavero* 2).
Item Annae mulieri, quae olim mihi servivit, cui tunica sublata est, cum apud me fuit, rogo detur sibi una sexagena.
Item Katherinae, quam ego nunc matris habeo loco, lego, do et testamentaliter assigno duo coclearia argentea, item tunicam nigram antiquam et ea, quae sibi prius assignata sunt per me testamentaliter in priori testamento et re... pellibus vulpeis (s) subductum, pro eius diligenti servitio et custodia, qua me in hac mea (s) custodivit, servivit et officia matris peregit.
Item Theophilo laicello, renonem meum griseum pellibus agnellinis subductum do et lego et data veste lugubri sit contentus, qui parum mihi commodus erat hoc brevi apud me manens tempore.
Sciant mei domini exequutores, unde haec ita legata solvi debeant, inquam (s) sunt mihi noningenti aurei, quos ita iuxta meam deliberationem convertendos volo.
Primo et principaliter lego et assigno testamentaliter quingentos aureos pro fundatione altaris in ecclesia s. Nicolai tituli sanctissimae Trinitatis pro praedicatore perpetuo in ipsa ecclesia, nec eum onerari volo, nisi unica missa in septimana cum impositione collectae pro sacerdote. Reliqua dixi meis exequutoribus. Ecce iam dispositio de quingentis aureis.
Lego sextum centenarium pro aedificio Bursae Pauperum cum conditionibus iam expressis, quam et dominus notarius mei testamenti scit.
Item septimum centenarium ita dividendum opto et testamentaliter lego et do. Primum dominis meis exequutoribus triginta aureos, per decem inter se dividendos. Reliquum, puta septuaginta ecclesiae s. Nicolai: quinquaginta pro erigendis et aedificandis duobus filaris sub turri, in qua turri possent tuto campanae locari et appendi. Reliquos viginti aureos pro reformatione organi. Ecce iam septingenti aurei distributi.
De octavo centenario ita disponendum comitto et testamentaliter lego. Item de octavo centenario ita disponendum. Dominos meos exequutores oro, ut duobus nepotibus Ioanni et Stanislao dent, quibus ego etiam do et testamentaliter lego, per quinquaginta aureos. Ita quidem iste octavus centenarius inter ipsos dividatur.
Item nonus centenarius ita dividatur. Rogo et prece, qua possum, maiore etiam obsecro, ut Ioanni sartori, qui neptem meam ex fratre Iacobo pro coniuge habet, huic lego et testamentaliter do triginta aureos, quia isti ultra reliquos generos minus dedi.
Item neptibus his Katherinae, quae nescio ubi nunc sit, item Zophiae et Annae Danigelova et Barbarae, quam ego nuptui dedi, per decem aureos.
Ecce quadraginta aurei. Ex hoc nono centenario restant viginti aurei, ex quibus do et testamentaliter lego Katherinae, quae matris loco... in aegritudine mihi est, decem aureos. Reliquos decem Iacobo Theodolo, qui nunc in curia Regiae Maiestatis est.
Restant decem ex hoc centenario; eos lego, do et testamentaliter assigno medico meo, domino doctori Nicolao a Vyelyczka, qui hoc toto meae aegritudinis tempore magnam circa me curam et diligentiam habuit.
Sunt mihi adhuc ultra hos noningentos aureos ducenti floreni in moneta, unum centum in albis et novis medientibus, aliud centum in albis grossis etiam novis. Unum

Fragment zapiski 12 , Numer strony/karty w źródle: 13

itaque centenarium lego et testamentaliter do ad omnia claustra et hospitalia ita, quod et hospitale s. Leonardi non obmittatur, et Sebastiani, ita tamen haec elemosina cedat pro pauperibus et non alicui alteri, nisi solis pauperibus. Computatis itaque omnibus exponentur ex hoc centenario octuaginta et restant adhuc viginti.
Item aliud centum pro sepelliendo funere et exequiis, quod sit honesta et non pomposa sepultura; detur rogo pannus... omnibus tam nepotibus, quam neptibus, masculis tunicae non..., similiter mulieribus pallia competentia non nimis longa neque brevia, et tela mulieribus pro cooperiendis capitibus. Hunc centenarium non aliter volo esse expendendum. Cera est domi diu parata in testudine.
Ultra istas duas subbas est mihi tunica brunatici coloris, constat viginti duos taleros. Istae duae vestes per Dei misericordiam, ut vendantur et in elemosinam vere pauperum distribuantur et praesertim ad hospitale Spiritus s. Alias vestes aliquas iam solus dedi et reliquis dandum commisi, quibus assignavi puta, nepti Zophiae vestem undulatam, item Annae nepti duas cistas, magnam ligneam et ferream aliam, viginta quinque ferrea XVI constant florenos.
Item sunt mihi decem coclearia: unum est magnum deauratum, valoris decem florenorum plus vel minus; sunt alia novem in communi forma. Ex his dedi et testamentaliter assignavi duo Katherinae, quae hoc toto tempore meae aegritudinis fidelissime servivit, quam et matris loco habeo, et cum decem aureis, quos supra legavi; alia coclearia octo dentur per unum inter nepotes et neptes.
Est et cyphus deauratus, valoris sedecem florenorum plus aut minus; iste vendatur propter Cristi vulnera oro et deprecor, et in elemosinam verorum pauperum pecunia convertatur et non secus1).
Reliqui cyphuli parvi iam per me distributi.
Suppellectilis stannea, quae conscripta est, dividatur inter consanguineos aequaliter.
Almarium magnum in palacio parvo hoc do et lego Ioanni sartori, qui neptem Zophiam pro coniuge habet.
Iem de talaris ita disponendum constitui. Primo duobus nepotibus ex fratre Iacobo: Gregorio videlicet et Thomae dandos volo et testamentaliter lego quinquaginta talaros: Gregorio triginta et Thomae viginti. Item nepoti ex sorore Katherina Michaeli, qui nunc studet artem pellipariae apud dominum Bartholomeum in platea s. Ioannis, talaros decem, hac tamen conditione, ut artificium ad tempus sibi constitutum addiscat.
Item sorori Katherinae, quam nunc in domum remisi et liberaliter donavi, adhuc dono, lego et testamentaliter do decem talaros hac tamen conditione, ut hic Cracoviae nolit morari, alias non detur sibi etiam grossus unus, ubi velit hic morari apud filiam suam.
Item ultra iam legatos decem aureos oro et prece, qua possum, maxima precor Katherinae, quae hoc toto tempore iam decemnovem septimanas obmissis suis mercibus continue penes me est et magnam mei curam gerit, ita quod eam nunc ita aegritudine deiectus, loco matris habeam, dentur decem talari.
Item meo Theodolo, qui nunc est circa curiam Maiestatis Regiae, etiam dentur decem talari, quod summe precor apud meos charissimos executores.
Item Stanislao nepoti viginti talaros. Et Danieli genero, qui neptem meam habet, viginti talaros * 2).
Item Ioanni sartori, genero meo viginti talaros, ut cum nepte mea et pueris competenter vivere possit. Item Clementi genero cum uxore sua viginti talaros. Item vicariis ad Arcem quinque talaros, ut iam aliquoties memini supra.

Fragment zapiski 13 , Numer strony/karty w źródle: 14

Item pro refectione domino rectori Universitatis generali duos talaros. Item dominis ad Maius Collegium pro refectione quinque talaros. Item ad Minus Collegium, quamvis ignoti, quattuor talaros. Item ad Bursam Pauperum unum talar. Item ad Bursam Ierusalem unum talar. Item Gregorio Ungaro, qui cognominatur Macer, pro studio continuando quinque talaros.
Item filiae domini Pauli Convisar, quam ex fonte levavi, viginti talaros. Item cuidam orphanae et adhac puero Katherinae apud dominum Ioannem pinsorem Volski, huic pauperi lego decem talaros. Item ibidem apud eundem dominum Ioannem Volski cuidam pauperi ancillae dictae Katherina, decem talaros. Item puero neptis meae Annae Danigelova, dictae Annae, etiam decem talaros; et detur ad moniales erudiendum, quae sunt ad s. Spiritum.
Item de cypho inaurato cum cooperculo, mutavi animum, similiter de cocleari magno inaurato, quod cum cypho lego, do et testamentaliter assigno pro necessitate Universitati et dentur ad Maius Collegium in eius thesaurum.
Item sellam cum fibulis lego, do, ecclesiae s. Nicolai ita, quod dominus praepositus non rapiat ad domum, sed ea ecclesia utatur diebus festis.
De alia mea supellectili, quaecumque illa sit (et) vocitetur nomine, meis dominis executoribus in solidum dispensandum committo, quibus integram fidem, quod aliter non faciant, habeo.
Item pelliceam castoream meam lego, do cuidam sacerdoti, domino Serafino in Gori praebendario, qui multis servivit annis.
Alia, quae iam meae non occurrunt memoriae, multa dominis executoribus, plura domino meo huius testamenti notario ad supplendum commisi, quibus optime fido, ut virtute sua facturi omnia.
Iamiam itaque eligo nomina (s) dominos meos executores, quibus prece, qua possum, maiore supplico, ut onus hoc eis per me iniunctum, suscipiant a me preces habituri, quam diu vivo, a Deo optimo maximo praemium locuples, venerabiles et egregios dominos: dominum Raphaelem Vargawski et dominum Mathiam Dzrevyczki non ommitto, qui olim onus hoc susceperat, egregios viros dominum Nicolaum a Shadek canonicos Cracovienses et doctorem Nicolaum a Vyelyczka, dans eis in solidum et committens omnimodam facultatem hoc meum testamentum et ultimam voluntatem ordinandi, disponendi ac ad effectum hanc meam voluntatem deducendi in omnibus rebus meis, quas habeo et habiturus sum etc.
Actum et scriptum in domo meae solitae residentiae manu tremula et aegrota et etiam in lecto decumbens, anno Domini 1554. XIX Maii.
Idem testator manu sua propria subscripsit et sigillo proprio communivit.

Fragment zapiski 14 , Numer strony/karty w źródle: 14

Anno Domini 1554, die XX mensis Maii reuerendus dominus Ioannes a Shanok decretorum doctor et praepositus ecclesiae s. Nicolai extra muros Cracoviae, inhaerendo prioribus protestationibus suis, iterum protestatus est solenniter coram me notario publico et testibus infrascriptis de validitate ultimae voluntatis suae et testamenti huius proxime superioris novissimi et imbecilli, iam valetudine ac tremula manu conscripti, volens omnino hanc esse firmam et validam voluntatem suam, obtestans dominos introscriptos executores, eandem ad executionem debitam deducendam esse etc. Praesentibus venerabilibus dominis Sigismundo Obrembski et Nicolao a Bodzenczin magistris ex Maiori Collegio ac honorabilibus Felice seniore et Stanislao mansionariis eiusdem ecclesiae s. Nicolai ac me Valentino Brzostowski publico notario et praesentis actus scriba requisito.

Fragment zapiski 15 , Numer strony/karty w źródle: 15

Item adiungo aliis executoribus eiusdem testamenti mei reuerendum patrem dominum Martinum Cromerum canonicum Cracoviensem, Maiestatis Regiae secretarium, eundemque una cum aliis in testamento descriptis et nominatis meum constituo et eligo executorem in forma et via iuris optima in solidum.
Actum in domo habitationis meae, anno Domini millesimo quingentesimo quinquagesimo quarto, die vigesima quinta Iunii. Praesentibus honorabilibus dominis Nicolao de Cracovia, Petro de Leczna actu presbyteris, meque Vito Zatoriensi notario publico.
Ego Ioannes a Sanok praepositus ecclesiae s. Nicolai manu propria subscripsi.

Fragment zapiski 16 , Numer strony/karty w źródle: 15

Anno Domini millesimo quingentesimo quinquagesimo quarto, die vigesima septima Augusti praesens testamentum per venerabiles dominos Martinum Cromerum, Raphaelem Vargawskj et Nicolaum a Sadek theologiae doctorem, canonicos Cracovienses, executores introscripti testatoris coram domino vicario oblatum. Praesentibus Valentino Brzostowsk notario capituli Crac. et Stanislao Sthokowski testibus. — Martinus de Sandomiria vicariatus Crac. notarius subscripsit.

Komentarz do fragmentu zapiski:
(Ex archetypo chartaceo, cuius sigillum destructum).

Fragment zapiski 17 , Numer strony/karty w źródle: 15

C. Cracoviae, anno 1554, die 20 mensis Maii.

Fragment zapiski 18 , Numer strony/karty w źródle: 15

In nomine Domini, Amen. Per hoc praesens publicum instrumentum cunctis pateat evidenter et sit notum, quod anno a Nativitate Domini millesimo quingentesimo quinquagesimo quarto, indictione duodecima, pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini nostri domini Pauli divina providentia papae tertii, feliciter moderni, anno quinto, die vero Solis, vigesima mensis Maii, hora vesperorum vel quasi, in mei notarii publici et testium ad id specialiter vocatorum et rogatorum praesentia, personaliter constitutus in domo suae solitae residentiae reuerendus dominus Ioannes a Sanok, artium et iuris canonici doctor, ecclesiae s. Nicolai extra muros Cracovienses praepositus, licet aegra valetudine et in lecto decumbens, sanus tamen mente et integra resistens ratione, exposuit principaliter, confecisse se quidem et conscripsisse manu propria ultimae voluntatis suae testimonium executoresque, patronos et mandatarios cum debita rerum omnium suarum ordinatione in eodem instrumento suo nominasse et expressisse, ita, ut nihil dubitandum sit, qui si hoc tempore, Deo ita volente, migrare se ex hac luce contigerit, aliqua difficultas vel impedimentum occasione eiusmodi testamenti sui dominis executoribus alicunde oriri debeat, et praesertim, cum nihil omnino cuiquam mortalium teneatur, nihil vel litibus vel praebensatione beneficiorum aut aliquo alio modo ulli mortalium molestus unquam fuerit, quod quidem palam et expresse testatus est, immo vero paucis et sorte sua contentus, aliis sua impartiebatur et nonnulla etiam sacerdotia simpliciter resignavit, pacis amator tranquillitatisque et suae et alienae, quantum ex se fuit, cultor semper extitit. Unde neminem putat fore, qui favere nolit, quominus ea bona, si quae morte eius relinquerentur, in pios usus elemosinasque et favorabiles causas iuxta eiusdem sui testamenti ordinationem convertantur et expendantur. Confidens itaque in immensa Dei misericordia, qui eiusmodi piarum causarum praecipuus tutor et defensor esse solet, ac fretus patrocinio magnifici domini, domini Ioannis Oczieski regni Poloniae cancellarii et

Fragment zapiski 19 , Numer strony/karty w źródle: 16

Cracoviensis Sandecensisque capitanei simul et reuerendi domini Ioannis Przerembski praepositi Cracoviensis et eiusdem regni vicecancellarii, dominorum suorum colendissimorum, quorum alter respectu fratris sui, venerabilis domini Nicolai Oczieski canonici Cracoviensis, quem ipse testator, dum bonis litteris incumberet, in sua cura habuit, alter vero se tanquam praeceptore in studio iuris canonici usus esset, singularem gratiam et animi propensionem eidem testatori exhibebant, igitur eosdem sibi et voluntatis suae ultimae ac testamenti praesentis rerumque legatarum et relinquendarum omnium patronos, protectores et defensores omnibus melioribus, modo, via, iure, stilo, causa et forma, quibus melius et efficacius de iure potuit et debuit, fecit, constituit et nominavit, necnon inhaerendo praedicto testamento manu sua conscripto, illudque per omnia ratificando, reuerendos ac venerabiles dominos Mathiam Drzewiczki praepositum, Raphaelem Vargawski custodem Vladislauiensem, Nicolaum a Schadek s. theologiae doctorem, canonicos ecclesiae cathedralis Cracoviensis ac Nicolaum a Wieliczka artium et medicinae doctorem, scholasticum Kijelcensem, amicos et fautores suos singulares, omnes in solidum in executores suos et praesentis testamenti mandatarios et dispensatores constituit, nominavit et deputavit petens eosdem et obtestans per misericordiam Dei, ut pro innata virtute et humanitate sua dignarentur hoc onus executionis in se assumere illudque iuxta praescriptam formam in eodem ipso instrumento suo contentam, exequi et ad debitam illius executio- nem optatumque finem deducere.
Et quidem ad comparandum censum reemptionalem pro erigendo altarista seu praedicatore perpetuo in ecclesia praefata s. Nicolai dictus testator florenos duntaxat in auro quadringentos expresserat, nunc melius deliberatus centum insuper florenos in auro addendos voluit et mandavit, ita, quod dicti domini executores pro integris quingentis aureis ducatis censum aliquem competentem in aliquibus possessionibus liberis emendum et in eodem censu altaristam invocationis sanctissimae Trinitatis in vim perpetui beneficii in eadem ecclesia s. Nicolai erigendum et instituendum curare dignabuntur, ipsique pro prima vice et deinde infrascripti patroni ad hoc ipsum altare seu praedicaturam s. Nicolai probum aliquem virum litteratum, actu presbyterum, ex universali Studio Cracoviensi artium magistrum vel baccalaureum in theologia aut iure canonico vel etiam in artibus, alioqui verbi divini enunctiandi peritum, eligent aut etiam in defectu graduati alium quempiam actu praesbyterum, modo sit probus et praedicator idoneus, assument et praesentabunt ad hoc ipsum altare, onus praedicationis sibi annexum habens, instituendum. Qui quidem tenebitur in ecclesia praedicta s. Nicolai singulis diebus dominicis et festis ac celebribus verbum Dei praedicare, necnon et unam missam in septimana in laudem et honorem sanctissimae Trinitatis in ecclesia praefata per se celebrare et collectas pro sacerdote defuncto in eisdem missis interponere et explere perpetuo et in aevum debebit. Cuiusquidem altaris et praedicatoris s. Nicolai ius patronatus et praesentandi dictus dominus testator donavit et concessit idque meliori deliberatione et maturiori consilio usus reuerendis dominis ac egregiis viris s. theologiae doctoribus senioribus, adiuncto etiam iuris pontificii doctore, qui pro tempore fuerit canonicus Cracoviensis, alias iuxta ordinationem praedicatorum in ecclesiis s. Annae, s. Stephani et 00. Sanctorum de eodem ipso iure praesentandi statuit et disponendum commisit, relinquens eidem altari calicem cum patena et ampullis duabus argenteis inauratis ac pacificale argenteum, missale quoque ac scatulam cum corporalibus, iam pridem a se comparata, necnon pro casula comparanda et aliis attinentiis florenos triginta in moneta ac pro expeditione litterarum erectionis et aliis id genus usibus florenos quadraginta in moneta.
insuper domui Bursae Pauperum pro restauratione aedificiorum illius ducatos in auro centum et tres ollas cereas ad usum coquinae et parandi cibaria studiosis, domum eandem inhabitantibus, rogans, ut Senior habeat rationem in studiosos, qui ex civitatibus Sanok, Brzozom, Strzezow et Crosno oriundi, eandem domum Pauperum pro tempore

Fragment zapiski 20 , Numer strony/karty w źródle: 17

inhabitaverint, dando eis potiores habitationes, et ut studiosi ipsi gratiam testatori referendo orent interdum Requiem aeternam dona ei Domine etc.
Et praeterea in die exequiarum funeris sui testator praedictus iussit dari per executores domino Rectori taleros duos, item taleros quinque ad Maius, ad Minus vero Collegia quattuor taleros, ad Ierusalem vero et Pauperum Bursas per unum talerum pro prandio lautiori eis comparando, ut vel levissima requiei praecatione animam illius non obliviscantur.
Item vicariis ecclesiae cathedralis Cracoviensis ratione fraternitatis et quartualium ab aliquot annis non solutorum taleros quinque dari iussit, petens, ut pro anima sua psalmum de profundis interdum orare non praetermittant.
Cuidam etiam mulieri, ad praesens in Rusczia servienti, cui vestes nonnullae, dum testatori serviret, furto erant ablatae, licet quandam compensationem iam pridem accepisset, tamen, ut in toto contentari possit, adhuc illi florenos duos in moneta dandos legavit.
Item honorabili Serafino quondam servitori suo fideli et sibi charo, pelliceam castorinam legavit.
Quod vero elemosinas ad pia sacraque loca attinet, dictus testator ad monasteria et hospitalia videlicet s. Stanislai in Rupella, s. Catherinae, s. Heduigis, Sebastiani, Bernardinensibus, s. Agnetis, s. Trinitatis, s. Francisci, s. Mariae in Arena, s. Marci, s. Valentini, s. Spiritus, Scholarium et aliorum iuxta ordinationem testamenti sui ultimo facti, pro quibus florenos octuaginta se assignasse testatus est.
De re autem vestiaria dictus testator ita ordinavit, ut vestis praecipua ex harasso nigro, mardurinis pellibus suffulta, Stanislao nepoti, qui Regiae Maiestati servivit, detur. Eidem et currum bonum cum opertura ex panno rubeo cum omnibus attinentiis et duabus sellis equestribus legavit. Aliam vestem etiam mardurinam de czamleto nigro Ioanni organistae, alteri nepoti suo, quamvis ea ob nequitiam sit indignus, tamen si mores in melius emendaverit, dandum ei mandavit.
Aestivalem de czamleto brunatico vestem Zophiae nepti, Ioannis sartoris uxori, dari iussit; marito vero ipsius bombardam oblongam legavit. Iacobo Teodolo suo alumno, in aula nunc Maiestatis Regiae servienti, cistam unam ac sarcinam de cute alutina, valoris duorum florenorum eidem et gladium suum ipse testator et subductam griseam equestrem, vulpibus veteribus suffultam, ac eidem taleros decem ultra alia in testamento suo descripta, legavit et ad aetatem eius servari mandavit.
Item dictus testator dixit penes se esse tapetum unum magnum ecclesiae s. Nicolai proprium, itaque iussit alterum suum novum tapetum addi et utraque ecclesiae restitui ea lege, ut ex ecclesia per successorem non moveantur neque usibus prophanis atterantur, sed pro decore ecclesiae asserventur.
De re vero libraria sua idem testator, quamvis plurimos libros ipse per se distribuit, tamen quicumque libri extabunt et alia omnia bona sua, si quae erunt, de quibus neque hoc publico instrumento, neque privato codicillo manu ipsius conscripto, ulla extaret facta mentio, dominis suprascriptis executoribus arbitrio dispensanda commisit et potestatem dedit, praeter suppellectilem stanneam et alia id genus, quam inter eosdem nepotes et neptes distribuendum suo testamento mandavit et descripsit. Promittens eosdem et revelans etc.
De et super quibus omnibus et singulis praemissis dictus testator petivit sibi a me notario publico infrascripto confici, scribi et extradi unum, duo vel plura publicum seu publica instrumentum et instrumenta. Acta sunt haec Cracoviae extra muros in praepositura s. Nicolai, in domo murata et vaporario praecipuo domus eiusdem, anno, indictione, pontificatu, die et mense, quibus supra. Praesentibus tunc ibidem venerabilibus dominis: Sigismundo Obrembski, Nicolao a Bodzenczin artium magistris et Maioris Collegii collegis,

Fragment zapiski 21 , Numer strony/karty w źródle: 18

Felice et Stanislao vicariis et mansionariis eiusdem ecclesiae s. Nicolai ac Mathia ecclesiae ministro, testibus ad praemissa vocatis.

Fragment zapiski 22 , Numer strony/karty w źródle: 18

Et quia ego Valentinus Brzostowski Michaelis de Brzostowka diocesis Praemisliensis clericus, apostolica et imperiali auctoritatibus publicus notarius, praedicti testamenti eonfectioni, ultimae voluntatis pronuntiationi, executorum nominationi, deputationi, potestatis dationi aliisque omnibus et singulis praemissis una cum praenominatis testibus praesens interfui, eaque sic fieri vidi et audivi, ideo hoc praesens testamenti instrumentum confeci manuque alterius fideliter scriptum subscripsi et in hanc publicam formam redegi, signo, nomine et cognomine meis illud communiendo, in fidem et testimonium omnium praemissorum rogatus et requisitus.

Fragment zapiski 23 , Numer strony/karty w źródle: 18

Idem testator, ad cuius petitionem hoc publicum instrumentum confectum est, manu sua propria licet valde tremula et vacillante, subscripsit et sigillo suo proprio communivit.

Fragment zapiski 24 , Numer strony/karty w źródle: 18

D. Cracoviae, anno 1554, die 28 mensis Iulii.

Fragment zapiski 25 , Numer strony/karty w źródle: 18

Anno Domini 1554, die vero XXVIII mensis Iulii reuerendus dominus Ioannes a Shanok decretorum doctor et praepositus s. Nicolai, coram me notario publico et testibus personaliter constitutus et in lecto aegritudinis decumbens, ratificando per omnia ultimam voluntatem suam, tam manu sua, quam per instrumenta publica manu recti notarii publici conscripta, hoc etiam adiiciendum voluit, commisit et mandavit, ut cistae duae, una maior valoris sedecim florenorum, alia minor quinque vel citra florenorum, honestae Annae nepti suae ex sorore, Danielis pellificis uxori, per dominos executores dentur, donentur et extradantur. Quod vero attinet nepotes ex fratre, Stanislaum et Ioannem, qui quamvis non bene de ipso domino testatore sint meriti, tamen sollicitare in dies magis ac magis non cessant eundem, pro uberioribus legatis et expeditione sui locupletiori, itaque dictus testator repetendo ea, quae ipsis prius legata et descripta sunt, videlicet cuilibet eorum florenos in auro quinquaginta, unam subductam mardurinam, unum coclear argenteum et nihil amplius illis dari voluit, sed si velint contenti, ut sint, edixit. Commisit tamen reuerendis dominis Nicolao a Shadek canonico Cracoviensi et Nicolao a Vieliczka scholastico Kielcensi, executoribus suis ibidem tunc apud se praesentibus et assidentibus, ut eisdem duobus nepotibus aliquid ex reliquiis supellectilis domesticae praesertim stanni iuxta arbitrium et discretionem impartiantur. Caetera omnia, ut descripta sunt, in nullo mutanda voluit, petiit et commisit. Praesentibus discretis Ioanne Opathkouiensi et Mathia Wiewijecz, campanatore, testibus et me Valentino Brzostowski publico notario.
Idem qui supra Valentinus Brzostowski notarius manu propria.

Fragment zapiski 26 , Numer strony/karty w źródle: 18

Anno Domini millesimo quingentesimo quiquagesimo quarto, die vigesima septima mensis Augusti per dominos executores introscriptos coram domino vicario Crac. oblatum. — Martinus de Sandomiria notarius subscripsit.

Komentarz do fragmentu zapiski:
(Ex archetypo chartaceo, cuius sigillum impressum avulsum. — Nr. Archiv.
Univ. 11465).