Blick im Eintrag über Bildung/Akademichen Graden

Eintragsabschnitt 1 , Seite/Karte in der Quelle: 221

Goliniusz Błażej Bazyli (ok. 1545–1625), profesor i rektor Akad. Krak., kanonik krakowski, poeta humanistyczny. Syn Szymona, ur. w rodzinie mieszczańskiej w wielkopolskim miasteczku Golina, od którego przybrał swe zlatynizowane nazwisko. W źródłach nazywany bywa również Golinensis, sam posługiwał się przydomkiem Fabricius, przez jezuitów przezwany został Goleniem, później (niesłusznie) Golińskim. Na Uniw. Krak. wpisał się w półr. zimowym 1567 r. pod imieniem Błażej; imię Bazyli, którym się zwykle posługiwał, otrzymał przy bierzmowaniu. Studia w Krakowie odbywał pod kierunkiem S. Marenjusza, --. Po uzyskaniu bakalaureatu w r. 1570 i mistrzostwa sztuk wyzwolonych w r. 1575 objął rektorat Szkoły Mariackiej w Krakowie, a następnie seniorat w Bursie Ubogich. W karierze uniwersyteckiej posuwał się szybko, zostając już w r. 1577 kolegą mniejszym, a w r. 1583 większym. W tym czasie dwukrotnie w l. 1583 i 1587 piastował godność dziekana Wydziału Filozoficznego. Jako profesor, zwłaszcza grecysta, wykształcił znaczny zastęp filologów uniwersyteckich pierwszej połowy XVII w. Do jego uczniów należeli m. i. Jan Przecławczyk ze Strzyżowa, Adam Opatowczyk, Jakub z Ujścia, Jan Rybkowicz i Adam Stephanides. Po r. 1590, otrzymawszy kanonię Św. Floriana, przeszedł G.

Eintragsabschnitt 2 , Seite/Karte in der Quelle: 222

na Wydział Teologiczny, przyjmując w t. r. święcenia kapłańskie. W czerwcu 1602 r. otrzymał licencjaturę, a 30 I 1603 r. doktorat teologii wraz z S. Bątkowskim i A. Falęckim, niemal równocześnie z wyborem na prepozyta kapituły Św. Floriana. -- W czasie pełnienia swych uniwersyteckich urzędów (był m. i. dziekanem Wydziału Teologicznego, długoletnim administratorem dóbr Bronowice z ramienia Kolegium Większego, prowizorem fundacji bibliotecznej Benedykta z Koźmina) występował G. wielokrotnie jako urzędowy mówca i poeta Akademii. W r. 1587 witał wraz z A. Schoneusem przybywającego do Krakowa na swoją koronację Zygmunta III panegirykiem In Serenissimi Sigismundi III Regis adventu (Crac. 1588), -- Te zasługi zapewniły mu poparcie Akademii w sporze z Marcinem Wadowitą o kanonię «fundi Łętkowice» w kapitule krakowskiej. W wydanej przy poparciu rektora W. Fontanusa życzliwej uchwale Uniwersytetu podkreślono długoletnią pracę G-a dla dobra Akademii --, polecając go 12 VI 1617 r. na opróżnione beneficium. W tymże samym roku, 6 IX, powierzono G-owi prowizorat Bursy Jeruzalem, a równocześnie niemal po raz pierwszy rektorat Akademii na półr. zim. 1617 r., którą to godność piastował jeszcze trzykrotnie w l. 1618, 1622 i 1622/23. -- Niewątpliwie to bezkompromisowe stanowisko przyczyniło się do jego wyboru na prowizora szkół Nowodworskich 23 IV 1620 r. po śmierci J. Janidły. Jako prowizor szkół ogłosił w r. 1622 przy „Wtórej fundacji J. M. P. B. Nowodworskiego” pióra Wawrz. Śmieszkowica pochwałę dobroczyńcy szkoły. Zwierzchnikiem szkół prywatnych był G. do 23 IV 1624 r. W rok później, 20 VI 1625 r. (wg Radymińskiego), a wg Starowolskiego 5 VI zmarł jako starzec prawie 80-letni. Pozostawił sporą bibliotekę teologiczną i filologiczną, którą zapisał Akademii, oraz (nie znany dziś) podręcznik teorii wymowy pt. Suda oratoria. -- Obrażony na M. Dobrocieskiego za ubiegnięcie go w przyjęciu do kapituły krak. ogłosił w r. 1594 na jego cześć pełen ironii panegiryk, pt. Academica, który w t. r. odwołał w upokarzającej (a może tylko zjadliwej) Palinodia sive revocatio. -- W swej twórczości literackiej należy G. do ostatniej generacji humanistycznych poetów-filologów. Oprócz większych utworów: panegiryku na cześć Zygmunta III, ody na ingres W. Baranowskiego na biskupstwo przemyskie i epitalamium na ślub Piotra Janciniusa, zamieszczał greckie i łacińskie epigramaty w dziełach St. Sokołowskiego, A. P. Nideckiego, P. Lilio, mszale warmińskim M. Kromera i i. --