Blick im Eintrag über Bildung/Akademichen Graden

Quellinformation und ihre Interpretation

QuellinformationEreignis im Bereich Bildung/Akademicher Grad (Interpretation)
Vorname:Wawrzyniec
Person:Wawrzyniec Matthaeides z Leśnicy
Ereignistyp:trwanie studiów/nauki
Bildungsstufe/Akademischer Grad:student
Wissenschaftliche Disziplin/Fachwissenschaft:prawo
Ort/Institution:Uniwersytet Krakowski (Akademia Krakowska)
Datum:
Bemerkungen: ---
Name:Matthaeides
Soziale Herkunft:---
Vorname des Vaters:---
Herkunftsort:Leśnica (Leśnica)
Ereignistyp:trwanie studiów/nauki
Bildungsstufe/Akademischer Grad:student
Wissenschaftliche Disziplin/Fachwissenschaft:prawo
Ort/Institution:Uniwersytet Krakowski, (Uniwersytet Krakowski (Akademia Krakowska))
Datum:
Bemerkungen: Kształcił się pod kierunkiem Tomasza Eustachego Swinarskiego.

Inhalt des Eintrags

Quelle: Polski Słownik Biograficzny, t. 46 (2009-2010)

Eintragsabschnitt 1 , Seite/Karte in der Quelle: 149

Swinarski (Swiniarski, Świnarski, Piątkovius, Piątkowius, Piątkoviensis, Piątek, Tomasz z Piątku, Scusius) Tomasz Eustachy (ok. 1552 – 1641), profesor prawa Uniwersytetu Krakowskiego, proboszcz luborzycki, kanonik wieluński. Ur. w Piątku (woj. łęczyckie), był synem mieszczanina Macieja, -- W semestrze zimowym 1582/3 wpisał się S. jako Tomasz, syn Macieja, na Wydz. Filozoficzny Uniw. Krak.; zapewne nie używał jeszcze wówczas nazwiska Swinarski. Kształcił się pod kierunkiem Sebastiana Petrycego (z którym się zaprzyjaźnił), Walentego Fontanusa i Szymona Syreniusza; nazywał

Eintragsabschnitt 2 , Seite/Karte in der Quelle: 150

swoim preceptorem także nauczyciela muzyki Bartłomieja Skrzyniusa. W grudniu 1584 uzyskał bakalaureat sztuk wyzwolonych. Prawdopodobnie uczył potem w szkole parafialnej w Bochni, a od r. 1588 w Oświęcimiu. W r.n. przeniósł się do Olkusza, gdzie został rektorem szkoły parafialnej; w korespondencji prowadzonej jako nauczyciel oświęcimski i olkuski podpisywał się «Scusius». Pod koniec r. 1590 wrócił do Krakowa i -- został rektorem szkoły przy kościele p. wezw. św. Szczepana; wkrótce potem przeniósł się na rektorat szkoły kolegiackiej św. Floriana na Kleparzu. T.r. uzyskał stopień magistra sztuk wyzwolonych i doktora filozofii. W r. 1591 został rektorem szkoły katedralnej we Włocławku i -- proboszczem w Gniewkowie. Dopiero 18 IX 1593 przyjął w katedrze gnieźnieńskiej święcenia subdiakonatu -- 13 I 1594 zrezygnował z zajmowanych funkcji i pod pretekstem utraty wzroku wrócił do Krakowa. W Krakowie przyjął S. ponownie obowiązki rektora szkoły św. Floriana. Od semestru letniego 1594 jako bezpłatny docent extraneus prowadził jednocześnie wykłady na Wydz. Sztuk Wyzwolonych (spisane przez studentów z r. 1596 zachowały się w B. Jag. pt. Libri Aristotelis Aethicorum). W r. 1597 został powołany do Kolegium Mniejszego (spisane przez studentów wykłady z t.r. pt. Loci communes iuris utriusque w B. Jag.). Jako profesor zajmował kolegiaturę, powiązaną z beneficjum w postaci altarii w kaplicy Przemienienia Pańskiego w kolegiacie św. Floriana; t.r. zrezygnował z funkcji rektora szkoły św. Floriana. Zapewne wkrótce po powrocie z Włocławka rozpoczął studia prawnicze i prawdopodobnie jeszcze przed ich ukończeniem podjął wykłady na Wydz. Prawa Uniw. Krak., zaczynając je na katedrze instytucji prawa rzymskiego (institutionum imperialium) od objaśniania źródeł prawa («Loci communes iuris utriusque»); zapewne uwzględniał również w dużym zakresie kodyfikację prawodawstwa polskiego. W semestrze letnim 1598 przejął obowiązki seniora bursy prawników przy ul. Grodzkiej i ściśle z tym związaną pomocniczą katedrę reguł prawa, wykładając prawo kanoniczne i cywilne. W r. 1601 wyjechał do rodzinnego Piątku, gdzie przez prawie rok udzielał prywatnie lekcji Jakubowi Zadzikowi. Po powrocie do Krakowa, zapewne legitymując się już licencjaturą praw, otrzymał bez instytucji kanonicznej altarię p. wezw. św.św. Tomasza Apostoła, Tomasza z Akwinu i Tomasza Kantuaryjskiego oraz św. Heleny w kaplicy katedralnej (ok. r. 1602). Odtąd jako profesor nadzwycz. wykładał niektóre dekrety papieskie na katedrze nowego prawa kanonicznego. Prawdopodobnie po r. 1601 został wprowadzony do Kolegium Prawniczego. -- wybierany kilkukrotnie na prepozyta, m.in. 11 X 1630 i 14 X 1634, zarządzał domem kolegiackim, a jako wieloletni konsyliarz (ostatni raz wybrany 19 IV 1641) wspomagał swoimi radami prepozyta. W r. 1605 uzyskał doktorat obojga praw i prawdopodobnie ok. t.r. objął katedrę świętych kanonów; odtąd jako profesor «Magdalenisticus» -- wykładał „Dekret” Gracjana, stanowiący część zbioru „Corpus Iuris Canonici”. W czerwcu 1616 zrezygnował z prebendy kolegiackiej i przeszedł na katedrę procesu prawa kanonicznego. Głosił tam w r. 1617 wykłady De foro competenti et proccessu iuris (spisane przez studentów, znajdują się w B. Jag.; -- Pod kierunkiem S-ego kształciła się liczna grupa studentów prawa, m.in. Jakub Skrobiszewski, Maciej Bielawski, Tomasz Jabłoński, Jan Szeliga (Scheliha) z Rzuchowa, Wawrzyniec Matthaeides z Leśnicy i Gabriel Morenda. Na polecenie S-ego Wydz. Filozoficzny dopuścił w r. 1616 do egzaminów oraz promował na bakałarza sztuk wyzwolonych i filozofii wrocławskiego kanonika Sylwestra Waibeliusa z Berlina. Dn. 19 VII 1616 z nadania Uniw. Krak. objął S. parafię w Luborzycy. -- W r. 1630 zapisał Kolegium Prawniczemu 1 tys. złp., ulokowane na kamienicach przy ul. Szewskiej; -- Najpóźniej w r. 1634 został powołany w skład kapituły przy kolegiacie św. Michała Archanioła w Wieluniu jako kanonik gremialny. W testamencie zapisał -- dla Kolegium Mniejszego 700 złp. (zabezpieczone na kamienicach przy ul. Szczepańskiej i na Kleparzu przy ul. Długiej). Zmarł w Krakowie 12 VI 1641 (wg epitafium, spisanego przez S. Starowolskiego, 2 VI). Został pochowany w kościele p. wezw. Wszystkich Świętych --

Eintragsabschnitt 3 , Seite/Karte in der Quelle: 151

-- Pamięć S-ego uczcili w drukach epitafijnych Cynerski Rachtamowicz („Veneranda senectus [...] Thomae Eustachii a Piątek Swinarski...”, Cracoviae 1641) i Paweł Goski („Petrarcha Maerens Urnam [...] Thomae Eustachii a Piątek Swinarski...”, Cracoviae 1641). W Bibliotece Jagiellońskiej oprócz wspomnianych wykładów zachował się kopiariusz listów S-ego z l. 1588–1635. --

Bemerkungen zum Eintrag
Biogram PSB: Mieczysław Barcik i Zdzisław Pietrzyk, Swinarski Tomasz Eustachy (ok. 1552-1641), s. 149-151.

Uniwersytet JagiellońskiAkademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w KrakowieNarodowy Program Rozwoju Humanistyki