Blick im Eintrag über Bildung/Akademichen Graden
Quellinformation und ihre Interpretation
Quellinformation | Ereignis im Bereich Bildung/Akademicher Grad (Interpretation) | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Vorname: | Wawrzyniec |
| ||||||||||||||
Name: | Karyński | |||||||||||||||
Soziale Herkunft: | --- | |||||||||||||||
Vorname des Vaters: | --- | |||||||||||||||
Herkunftsort: | --- | |||||||||||||||
Ereignistyp: | promocja na stopień | |||||||||||||||
Bildungsstufe/Akademischer Grad: | bakałarz | |||||||||||||||
Wissenschaftliche Disziplin/Fachwissenschaft: | prawo | |||||||||||||||
Ort/Institution: | Wydział Prawa Uniwersytetu Krakowskiego, (wydział prawa {Uniwersytetu Krakowskiego}) | |||||||||||||||
Datum: | 1638-04-15 | |||||||||||||||
Bemerkungen: | --- |
Inhalt des Eintrags
Quelle: Polski Słownik Biograficzny, t. 29 (1986)
Eintragsabschnitt 1 , Seite/Karte in der Quelle: 344
Pudłowski Stanisław (1597–1645), matematyk, fizyk, astronom, profesor prawa, rektor i podkanclerzy Uniw. Krak. Ur. w Krakowie przed 23 III (data chrztu), był synem zamożnego kuśnierza Stanisława Pudełko i Jadwigi Honoraty.
Prawdopodobnie ok. r. 1610 P. uczęszczał do Szkół Nowodworskich. Do metryki Uniw. Krak. wpisał się 12 V 1612 już jako Stanisław Pudłowski; uzyskał w r. 1614 bakalaureat, a w r. 1618 – magisterium sztuk wyzwolonych. -- w wykładach bakałarskich (1615–17), poza przelotną prelekcją o kalendarzu gregoriańskim (1617), objaśniał głównie traktaty retoryczne. Pierwszym dokumentarnym śladem jego studiów w zakresie nauk ścisłych była pochodząca z r. 1619 rozprawa Quaestio de igne (B. Ossol.: rkp. 722). Po promocji magisterskiej tylko w półr. letn. 1618 wykładał na Wydziale Filozoficznym jako docent extraneus, od r. 1619 poświęcił się bowiem studiom prawniczym, które nie później jak od r. 1622 kontynuował w rzymskiej Sapienzy pod kierunkiem m. in. prof. C. Fidelia. --
Eintragsabschnitt 2 , Seite/Karte in der Quelle: 345
-- Promowany 25 I 1625 na doktora obojga praw, -- w lutym wyjechał do Padwy, gdzie spotkał się z profesorem matematyki A. Argolim i wpisał do albumu nacji polskiej. Wkrótce po powrocie do Krakowa (19 V 1627), został wysłany przez Uniwersytet do Poznania na nauczyciela retoryki, humaniorów i języka greckiego; w lipcu 1628 pojawia się w źródłach jako dyrektor Kolegium Lubrańskiego. Z tego, jak się zdaje, okresu pochodzi zachowany w rękopisie (B. Jag.: rkp. 390) zbiór wypisów i notatek z zakresu literatury klasycznej i humanistycznej, m. in. utworów Cycerona, „Annales” Stanisława Orzechowskiego, poematów Andrzeja Krzyckiego. Jeszcze w czasie pobytu w Poznaniu w dn. 11 IX 1630 został wybrany na seniora Bursy Prawników i zapewne wkrótce potem wrócił do Krakowa, -- w dn. 16 VI 1632 został powołany na świeżo uruchomioną z fundacji Gabriela Prewancjusza (Władysławskiego) katedrę instytucji prawa cywilnego i kanonicznego. -- Jak wynika ze spisanego przezeń diariusza Breviarium negocii pro Universitate Cracoviensis contra Jesuitas in urbe procurati (B. Jag.: rkp. 227), w Rzymie [1633-4] krzątał się gorliwie wokół spraw uniwersyteckich, -- Z końcem stycznia 1634 opuścił Rzym i przez Sienę, Florencję i Bolonię (gdzie 25 II wpisał się do księgi nacji polskiej), Padwę, Wenecję, Udine, Villach (gdzie zatrzymała go choroba) w połowie maja dotarł do Krakowa. -- W r. 1634 ostatecznie P. ustabilizował swoją pozycję na Wydziale Prawa: w dn. 3 VIII jako profesor «novorum iurium» odbył dysputę na temat ogłoszonej w t. r. Quaestio de procuratoribus in criminalibus iudiciis, a z końcem roku nostryfikował swój doktorat rzymski na podstawie przedłożonej w dn. 19 XII «pro loco» Quaestio de annuis redditibus. Związany do końca życia z fakultetem prawniczym, innych oryginalnych dzieł z tego okresu nie opublikował. -- Być może do jego uczniów należeli Wawrzyniec Karyński, Maciej Burszowie i Stanisław Czaplic, których promocjom bakałarskim przewodniczył jako dziekan Wydziału Prawa w dn. 15 IV 1638. W 1. poł. 1635 r. pełnił P. obowiązki assesora konsystorza krakowskiego, -- Święcenia kapłańskie przyjął dopiero 26 VII 1635, -- Być może był to ze strony Uniwersytetu warunek na prepozyturę Św. Mikołaja, którą P. otrzymał w jesieni 1635 --. Zapewne w tym czasie przeniósł się z Kolegium Prawniczego na probostwo Św. Mikołaja --
Eintragsabschnitt 3 , Seite/Karte in der Quelle: 346
-- Wyrazem uznania, jakim cieszył się w kołach uniwersyteckich, było powierzenie mu godności rektorskiej na półr. zim. 1640/41 oraz powołanie w r. 1642 przez bpa Zadzika na podkanclerzego Akademii. -- W r. 1642 z jego zachęty młody magister krakowski Dominik Kromer przełożył z języka włoskiego na łacinę i opublikował kwestię Castelliego o nowych, proponowanych przez Galileusza metodach oznaczania długości geograficznych ze spostrzeżeń zaćmień księżyców Jowisza (,,Nova methodus… observandi locorum longitudines”). -- P. zmarł 22 V 1645 w Krakowie po krótkiej chorobie i został pochowany w kościele Św. Mikołaja --
Eintragsabschnitt 4 , Seite/Karte in der Quelle: 347
-- Zniszczeniu i rozproszeniu uległa również cenna biblioteka P-ego, obok księgozbioru Brożka największa i najbardziej nowoczesna kolekcja książkowa Uniw. Krak. XVII w. Z dwóch braci P-ego starszy Krzysztof (1586 – zm. przed 1645) odbył w l. 1600–4 studia w Uniw. Krak., uwieńczone bakalaureatem. W r. 1622 wyjechał wraz z bratem do Rzymu, z końcem 1624 r. promował się na doktora obojga praw, w r. 1625 jako kapelan królewicza Władysława wpisał się do albumu nacji polskiej w Padwie. --
Bemerkungen zum Eintrag |
---|
Biogram PSB: Leszek Hajdukiewicz, Pudłowski Stanisław (1597-1645), s. 344-347. |