Blick im Eintrag über Bildung/Akademichen Graden

Quellinformation und ihre Interpretation

QuellinformationEreignis im Bereich Bildung/Akademicher Grad (Interpretation)
Vorname:Wojciech
Person:Wojciech Nerwicjusz (Żyła) z Kłodawy, syn Jana
Ereignistyp:uzyskanie stopnia
Bildungsstufe/Akademischer Grad:magister
Wissenschaftliche Disziplin/Fachwissenschaft:sztuki wyzwolone/filozofia
Ort/Institution:Uniwersytet Krakowski (Akademia Krakowska)
Datum:Anfang des Jahres 1589 — Ende des Jahres 1589
Bemerkungen: ---
Name:Nerwicjusz
Soziale Herkunft:---
Vorname des Vaters:---
Herkunftsort:---
Ereignistyp:uzyskanie stopnia
Bildungsstufe/Akademischer Grad:mistrz
Wissenschaftliche Disziplin/Fachwissenschaft:sztuki wyzwolone
Ort/Institution:Uniwersytet Krakowski, (Uniwersytet Krakowski (Akademia Krakowska))
Datum:Anfang des Jahres 1589 — Ende des Jahres 1589
Bemerkungen: ---

Inhalt des Eintrags

Quelle: Polski Słownik Biograficzny, t. 22 (1977)

Eintragsabschnitt 1 , Seite/Karte in der Quelle: 677

Nerwicjusz Marcin (ok. 1537–1582), profesor teologii Akad. Krak., kaznodzieja nadworny Zygmunta Augusta. Ur. w Kłodawie w rodzinie mieszczańskiej, był synem Jana, prawdopodobnie Żyły lub Żyłowicza, od czego urobił zlatynizowany przydomek Nervitius. Wysłany na naukę do Krakowa już w r. 1554, zapewne początkowo uczęszczał do jednej ze szkół parafialnych, do metryki uniwersyteckiej wpisał się bowiem dopiero w półr. letn. 1556, uzyskując po dwóch latach (4 IV 1558) stopień bakałarza sztuk wyzwolonych. W lipcu t. r. opuścił Kraków, przenosząc się na stanowisko rektora szkoły parafialnej w Kurzelowie, --. Powróciwszy w jesieni 1561 do przerwanych studiów, w dn. 7 III 1562 promował się na magistra filozofii, --. Po dwóch zaledwie semestrach docentury bezpłatnej na Wydziale Artium (1562–3), już w półr. letn. 1563 wszedł do Kolegium Mniejszego, a w jesieni 1565 został kolegą większym. Senior Bursy Jerozolimskiej (1562/3), później Bursy Ubogich (1564/5) jako docent-extraneus, oprócz przypisanych statutami obowiązkowych prelekcji scholastycznych (m. in. „Filozofii” Alberta Wielkiego, „Arytmetyki” i „Muzyki” Jana de Muris (które w l. 1563/4 objaśniał na podstawie zachowanych w rękopisach B. Jag. 3 295 skryptów wykładowych), przygodnie sięgał również do autorów klasycznych, np. pism Cycerona, którego „Officia” komentował -- w półr. zim. 1562/3. Przyjąwszy w r. 1568 święcenia kapłańskie, pracę nauczycielską na Wydziale Filozoficznym – którego dziekanat piastował w r. 1567/8 – łączył z intensywnymi studiami teologicznymi i w r. 1569 został promowany na bakałarza teologii. Prowadził też ożywioną działalność kaznodziejską, przede wszystkim w kościele Św. Szczepana i Mariackim. -- czynnie udzielał się w życiu uniwersyteckim, delegowany w różnych misjach urzędowych, m. in. w grudniu 1569 na sejm lubelski w sprawie ściętego z nakazu Rady Miejskiej mgra Franciszka Wolskiego. Zwróciwszy na siebie uwagę kazaniem wygłoszonym w obecności dworu królewskiego w dn. 8 III 1570, otrzymał na prośbę Zygmunta Augusta w Uniwersytecie urlop od zajęć na piastowanej od r. 1569 zwyczajnej katedrze teologii i objął opróżniony po śmierci Jana

Eintragsabschnitt 2 , Seite/Karte in der Quelle: 678

z Tarczyna (zm. 21 IV 1569) urząd kaznodziei nadwornego. Na służbie dworskiej spędził następne dwa lata (od marca 1570 do lipca 1572), -- prawdopodobnie od jesieni 1572, podjął pod kierunkiem swego mistrza Stanisława z Pińczowa przerwane studia na Wydziale Teologicznym. -- W r. 1576, na mocy uchwały konwokacji uniwersyteckiej z 26 X, został N. wysłany do Przemyśla, gdzie do marca 1577 pełnił obowiązki kaznodziei katedralnego. -- w r. 1580 popadł w konflikt z ówczesnym dziekanem Wydziału Marcinem Glicjuszem z Pilzna, który odrzucił przedstawioną przez N-a kwestię, «utrum fides et baptismus unicuique homini ad salutem ac vitam aeternam consequendam sufficiant», prawdopodobnie w obawie, aby w czasie zapowiedzianej na dzień 18 V dysputy nie doszło do dyskusji na temat drażliwej kwestii nauki o usprawiedliwieniu. Ostatecznie w kilka miesięcy później (31 I 1581) odbył, wraz z Janem Musceniuszem i Janem z Wieliczki, promocję na doktora teologii. -- Kanonik kolegiaty Św. Anny (przed r. 1570), później Św. Floriana (ok. 1575), w sierpniu 1582 otrzymał z prezenty Uniwersytetu opróżnioną po ustąpieniu Jakuba Górskiego prepozyturę w Starym Korczynie, której prawdopodobnie nie zdążył objąć, zmarł bowiem 31 XI 1582 i pochowany został w kościele Św. Floriana, gdzie wzniesiono mu (dziś nieistniejący) nagrobek oraz ustanowiono aniwersarz. Pozostałą sumę pieniędzy egzekutorzy testamentu przeznaczyli na fundusz stypendialny (borkarny) w Bursie Ubogich dla niezamożnych scholarów rodem z Kłodawy. Współcześnie studiowało na Uniwersytecie kilku krewniaków N-a, m. in. Sebastian Nerwicjusz z Kłodawy, syn Jana, magister w r. 1567, później docent-ekstraneus (1570/1) i kolega mniejszy w l. 1571/2–1576/7, oraz Wojciech, również syn Jana, immatrykulowany w r. 1588/9, mistrz sztuk wyzwolonych z r. 1589, później proboszcz w Opocznie i Sławnie. --

Bemerkungen zum Eintrag
Biogram PSB: Leszek Hajdukiewicz, Nerwicjusz Marcin (ok. 1537-1582), s. 677-678.

Uniwersytet JagiellońskiAkademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w KrakowieNarodowy Program Rozwoju Humanistyki