Blick im Eintrag über Werke/Bibliothek

Eintragsabschnitt 1 , Seite/Karte in der Quelle: 85

Śmieszkowic (Gelasinus) Wawrzyniec (1590—1646), doktor medycyny, profesor i rektor Uniwersytetu Krakowskiego. Ur. 9 VIII, pochodził z Brzezin w woj. łęczyckim, był synem Marcina, -- Ś. uczył się w szkole w Brzezinach, gdzie poznał m.in. grekę. We wrześniu 1609 wpisał się (pod nazwiskiem Snieżek) do metryki Uniw. Krak., wnosząc 6 gr opłaty immatrykulacyjnej. Wiosną 1611 uzyskał promocję na bakałarza sztuk wyzwolonych; z tej okazji zadebiutował wierszem Honorii XVII iuvenum primos philosophicos honores in alma Academia Cracovien. Obtinentium applausus (Cracoviae 1611). Już na początku r. 1612, po odbyciu przewidzianego wykładu i dysput, został magistrem sztuk wyzwolonych i doktorem filozofii. W semestrze letnim t.r. rozpoczął jako profesor extraneus wykłady na Wydz. Filozoficznym; prowadził je w l.n. z niewielką przerwą w miesiącach zimowych 1613/14. W tym czasie dał się poznać jako płodny poeta i mówca, autor polskich i łacińskich epitalamiów, m.in. na ślub Sebastiana Wilczogórskiego (1616) i prof. medycyny Jana Mitkowskiego (1617), utworów żałobnych, głównie ku czci zmarłych profesorów Uniw. Krak., m.in. Stanisława Bątkowskiego i Sebastiana z Sieradza (oba 1617), a także bp. krakowskiego Piotra Tylickiego (1616) oraz panegiryków, m.in. na cześć kawalera maltańskiego Bartłomieja Nowodworskiego, prof. Marcina Wadowity i bp. krakowskiego Marcina Szyszkowskiego (wszystkie 1617). Część z tych utworów ukazała się w krakowskich oficynach drukarskich, inne, wygłaszane w Szkołach Nowodworskich oraz kościołach, pozostały w rękopisie (B. Jag., rkp. 236). W maju 1617 został Ś. profesorem w klasie dialektyki (połączonej w tym czasie z retoryką) Szkół Nowodworskich. -- z okazji świąt wielkanocnych w r. 1618 urządził w Bursie Jerozolimskiej przedstawienie o Zmartwychwstaniu, przeplatane okolicznościowymi wierszami swego autorstwa. W kwietniu t.r. przeszedł do Kolegium Mniejszego, po czym w semestrze zimowym 1619/20 pełnił funkcję jego konsyliarza.

Eintragsabschnitt 2 , Seite/Karte in der Quelle: 86

Dzięki utworowi Declamatio qua suadetur Bohemis ut serenniss. Ferdinandum, armis positis regem recognoscant (Cracoviae 1619) zwyciężył 1 X 1619 w konkursie na utworzoną przez Tylickiego katedrę wymowy. W r.n. występował jako senior szkoły św. Floriana. Nadal ogłaszał liczne mowy i utwory żałobne, poświęcone m.in. profesorom: Marcinowi z Płocka (1618) i Jakubowi Janidle (1620). Starając się o możnych protektorów dla Uniwersytetu, ułożył panegiryki na cześć prof. Sebastiana Petrycego, bp. Szyszkowskiego, kanclerza kor. Andrzeja Lipskiego i królewicza Władysława (wszystkie 1621), a do wydanej przez Petrycego „Etyki Arystotelesowej” (Kr. 1618) dołączył wiersze na herby prymasa Wawrzyńca Gembickiego, arcybp. lwowskiego Jana Andrzeja Próchnickiego oraz Henryka, Piotra i Mikołaja Firlejów. Przetłumaczył na język polski akt fundacji Nowodworskiego na rzecz Uniw. Krak. („Fundacia Jego Mci P. Bartłomieja Nowodworskiego...”, Kr. 1619, wyd. 2 w: „Dwie fundacie Jego Mci P. Bartłomieja Nowodworskiego...”, Kr. 1622). -- Poświęcił jej utwór Lilla seu Aegloga (b.r.m.w., wg Estreichera wyd. w Padwie lub Rzymie i jednocześnie w Krakowie ok. r. 1624, przedr. w Antwerpii w r. 1632 <jako dodatek do poematu o papieżu Urbanie VIII>). Jeśli uznać za wiarygodną siedemnastowieczną notę na egzemplarzu w B. Jag. (sygn. 17360 I), Ś. dowiedział się o śmierci żony w Rzymie, dokąd wyjechał zaledwie miesiąc po ślubie. Można przyjąć, że do Włoch udał się na studia medyczne w celu uzyskania dobrze płatnego zawodu lekarza, gdyż po zawarciu małżeństwa zmuszony był do opuszczenia Kolegium Mniejszego i katedry wymowy. Na wiadomość o śmierci żony wrócił jednak do Krakowa. W semestrze zimowym 1622/3, który na Uniw. Krak. rozpoczął się po ustąpieniu zarazy dopiero w lutym, Ś. prowadził wykłady na Wydz. Filozoficznym. Po zakończeniu tego semestru powrócił do planu studiów medycznych i uzyskawszy zastępstwo w wykładach, wyjechał do Włoch. Dn. 1 VI 1623 wpisał się do metryki nacji polskiej w Uniw. Padewskim. -- Brożkowi zadedykował Ś. z okazji jego promocji doktorskiej swą odę ku czci bp. żmudzkiego Mikołaja Paca (Ode ad [...] Nicolaum Pacium, Patavii 1623); t.r. opublikował także utwór ku czci bp. łuckiego Stanisława Łubieńskiego. W lutym 1624 został asesorem nacji polskiej; na urząd ten wybierany był jeszcze kilkakrotnie, pełniąc go zapewne do wiosny 1627. -- Po uzyskaniu promocji doktorskiej (między 2 VII 1624 a 2 III 1625) pozostał w Padwie, prawdopodobnie w celu odbycia praktyki lekarskiej; podawana w literaturze informacja o jego doktoracie w Rzymie nie znajduje potwierdzenia w źródłach. -- Po przedstawieniu dyplomu z Padwy i uzyskaniu 12 I 1629 zgody władz Uniw. Krak. przeprowadził 8 II t.r. dysputę w oparciu o pracę na temat szkorbutu (Questio de scorbuto, Kr. 1629) i już 12 II został przyjęty do Wydz. Lekarskiego. -- W r. 1630 opublikował odę na ingres Lipskiego na biskupstwo krakowskie (Ill. & R[evere] nd[issi]mo Domino D. Andreae Lipski [...] veteri suo patrono..., Cracoviae). Uczelnię polecał opiece nowego władcy Władysława IV (Laeta Lechia & vox Jagellonia, Cracoviae 1633, Xenium votivum..., Cracoviae 1634, Victoriae primi bienni..., Cracoviae 1635). W l.n. skupił się zapewne na praktyce lekarskiej; z tego czasu znany jest tylko jeden jego wiersz na śmierć Fabiana Birkowskiego (1636). -- Powołany 14 X 1643 przez bp. krakowskiego Piotra Gembickiego na wicekanclerza Uniwersytetu, -- Wiosną 1645 został Ś. obrany rektorem; urząd ten pełnił przez trzy kolejne semestry. Ponownie użył wówczas swych talentów oratorskich w celu zjednania Uniwersytetowi przychylności nuncjusza Torresa (Salutatio academica..., 1645). --

Eintragsabschnitt 3 , Seite/Karte in der Quelle: 87

-- zmarł 20 IX 1646. Został pochowany 26 IX w kościele św. Anny w Krakowie. Utwory żałobne po jego śmierci ogłosili Szymon Makowski („Luctuosus occasus magni syderis [...] Laurentii Smieszkowic [...] lugubri calamo depictus”, Cracoviae 1646) i Stanisław Bieżanowski („Orpheus Sarmaticus piis Musarum lacrymis deploratus..., Cracoviae 1646). --