Blick im Eintrag über Werke/Bibliothek
Quellinformation und ihre Interpretation
Quellinformation | |
---|---|
Person: | Wespazjan Kochowski z Gaju |
Titel: | Tribut należyty wdzięczności wszystkiego dobrego Dawcy, Panu i Bogu, albo Psalmodia polska (1695) |
Signatur: | --- |
Ereignistyp: | autor |
Datum: | Anfang des Jahres 1695 — Ende des Jahres 1695 |
Bemerkungen: | --- |
Inhalt des Eintrags
Quelle: Polski Słownik Biograficzny, t. 13 (1967-1968)
Eintragsabschnitt 1 , Seite/Karte in der Quelle: 218
Kochowski Wespazjan h. Nieczuja (1633–1700), poeta, historyk, poseł sejmowy. Pochodził z rodziny zwanej Sarnami i osiadłej w Sandomierskiem, która w XV w. przybrała nazwisko od wsi Kochów. Ur. w Gaju u podnóża Gór Świętokrzyskich, był K. synem Jana, sekretarza królewskiego, od r. 1649 podsędka sandomierskiego, i Zofii Janowskiej. Po nauce w Szkołach Nowodworskich w Krakowie (1646–8) wrócił na wieś. -- Po śmierci marszałka dał wyraz swemu przekonaniu w krótkim poemacie oktawą, pt. Kamień świadectwa wielkiego w Koronie Polskiej senatora niewinności (1668). Nawiązane wówczas kontakty z domem Lubomirskich pozostały trwałe. Ujawnionym w tym utworze, a także w Żałosnej Walecie, napisanej po abdykacji Jana Kazimierza, talentem publicystycznym zwrócił K. uwagę podkanclerzego Andrzeja Olszowskiego. -- pod wpływem wyda
Eintragsabschnitt 2 , Seite/Karte in der Quelle: 219
rzeń sejmu koronacyjnego ostro wystąpił przeciw stronnictwu francuskiemu Przeklęctwem na syny koronne sejmy rozrywające. -- dn. 18 II 1671 r. został K. podżupnikiem wielickim. -- W r. n. [1674] uczestniczył K. w sejmie elekcyjnym i po wyborze Jana Sobieskiego powitał elekta panegirykiem Piast za łaską Bożą. T. r. ukazał się drukiem zbiór liryków i fraszek K-ego, pt. Niepróżnujące próżnowanie, ojczystym rymem na liryka i epigramata polskie rozdzielone i wydane -- W obronie akademii, oskarżonej o zbyt liberalne potraktowanie fraszek «rozpustnych i ubliżających ludziom wybitnym», K. odwołał się do szlachty i na sejmiku proszowickim oraz opatowskim przedstawił (1676) swoją Informację, rozprawiającą się z zarzutami. -- Wyrazem jego żalu i płynącej stąd wzmożonej pobożności były dwa wierszowane utwory Ogród panieński pod snur Pisma Świętego… wymierzony i Chrystus cierpiący (1681). -- W r. 1683 ukazał się pierwszy tom jego roczników pt. Annalium Poloniae ab obitu Vladislai IV Climacter primus. -- Jako królewski dziejopis brał K. udział w wyprawie wiedeńskiej, której opis zamieścił następnie w Commentarius belli adversus Turcas. Zwycięstwo Jana III upamiętnił także w poemacie Dzieło Boskie albo Pieśni Wiednia Wybawionego. -- w l. 1695–8 był wojskim krakowskim. -- W r. 1695 ukazał się ostatni poemat K-ego, Tribut należyty wdzięczności wszystkiego dobrego Dawcy, Panu i Bogu, albo Psalmodia polska. -- zmarł w Krakowie 6 VI 1700 r. --
Eintragsabschnitt 3 , Seite/Karte in der Quelle: 220
-- Religijność K-ego, wyrażona w Różańcu Najświętszej Panny Marii (1668), Ogrodzie Panieńskim i Chrystusie cierpiącym, fanatyczna i prymitywna zrazu oraz pełna nietolerancji postawa w wierszu Banda na ariany (Liryki), przekształciła się z upływem lat w głębokie przeżycie, pełne zadumy nad losami człowieka w Psalmodii polskiej. -- Swe Annales ujął właśnie w siedmioletnie Klimaktery (Climacter I od r. 1648 do 1654 wyd. w r. 1683, Climacter II od r. 1655 do 1661 wyd. w r. 1688, Climacter III od 1662 do 1668 wyd. w r. 1698; Climacter IV nie ukazał się w oryginale, jedynie w tłumaczeniu polskim, skróconym, w r. 1853). --
Bemerkungen zum Eintrag |
---|
Biogram PSB: Franciszek Bielak i Roman Pollak, Kochowski Wespazjan (1633-1700), s. 218-220. |