Pełny podgląd zapiski o zdarzeniu dotyczącym pełnionych funkcji/urzędów/ról
Informacje źródłowe i ich interpretacja
Informacje w zapisie źródłowym | Zdarzenie urzędowe (zinterpretowane) | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Imię: | Walenty |
| ||||||||||||
Nazwisko: | --- | |||||||||||||
Desygnat stanowy: | --- | |||||||||||||
Imię ojca: | --- | |||||||||||||
Miejsce pochodzenia: | Olkusz (Olkusz) | |||||||||||||
Typ zdarzenia: | trwanie funkcji | |||||||||||||
Funkcja/urząd/rola: | profesor | |||||||||||||
Miejsce/instytucja: | Uniwersytet Krakowski, (Uniwersytet Krakowski (Akademia Krakowska)) | |||||||||||||
Datacja: | 3.07.1492 | |||||||||||||
Komentarz: | --- |
Pełna treść zapiski źródłowej
Źródło: Polski Słownik Biograficzny, t. 19 (1974)
Fragment zapiski 1 , Numer strony/karty w źródle: 19
Maciej z Kobylina (de Cobilino, de Kobelyno, Kobelinski, Kobilenski, Kobilynszky), (ok. 1425–1492), profesor i rektor Uniw. Krak. Pochodził najprawdopodobniej z mieszczańskiej rodziny olkuskiej; był synem Andrzeja, rajcy w r. 1430 w Olkuszu, -- był też zapewne M. bratem Jana z Kobylina, ojca studentów krakowskich Mikołaja i Macieja (młodszego), którzy jako świadkowie asystowali M-owi w czasie sprawowania urzędu rektora. -- M. wpisał się na studia uniwersyteckie w Krakowie w r. 1441 i uzyskał na Wydziale Sztuk Wyzwolonych stopnie bakałarza w r. 1444, a magistra w r. 1448/9. W r. 1449/50, jako nauczyciel szkoły katedralnej na Wawelu, wykładał „Kronikę” Wincentego Kadłubka wg komentarza Jana z Dąbrówki. Zachowały się do dziś dwa rękopisy spisane wg jego wykładów (B. Narod.: Baw. 59, B. Czart.: 1318). W n. l. uczył M. w szkole mariackiej (1456) oraz co najmniej od r. 1452 wykładał na uniwersyteckim Wydziale Artium, m. in. wielokrotnie logikę (np. w r. 1455 Lectura parvorum logicalium, w r. 1458 Parva logicalia, w r. 1459 prowadził Exercicia veteris Artis). W przeciwieństwie do brata Stanisława nie studiował prawa, lecz teologię. Bakalaureat teologii uzyskał ok. r. 1464/5, licencjaturę ok. 1471, a profesorem teologii był w r. 1472; jedynie przez omyłkę dokument z r. 1480 przypisał mu tytuł doktora dekretów. W l. 1462 i 1469 był prepozytem Collegium Maius. Na Wydziale Artium występował jako dziekan w l. 1456, 1464, 1471, 1472 i 1484. -- Należał do tych profesorów --, którzy w XV w. częściej sprawowali urząd rektora (9 razy): w l. 1477, 1477/8, 1484, 1484/5, 1488, 1488/9, 1489 --, 1490 oraz 1491/2. -- W uniwersytecie w różnych latach współdziałali z M-em profesorowie, podobnie jak on wywodzący się z mieszczan olkuskich, m.in. egzekutor jego testamentu Walenty z Olkusza. W ciągu długich lat M. był profesorem na Wydziale Teologii, nie są jednak znane jego prace z tego zakresu. Ze względu na wiek i brak zdrowia postarał się M. 15 I 1491 o zwolnienie go od wykładów na Wydziale Teologii, związanych z funkcją dziekana kolegiaty Św. Floriana. W tym czasie objął na tym wydziale, po Stanisławie z Zawady, «lectura ordinaria». Często sprawował M. funkcję egzekutora testamentów zmarłych profesorów, jak np. Stanisława z Pleszowa i Macieja z Sąspowa w r. 1473, a w r. 1489 swego brata Stanisława. Bratu temu, fundatorowi altarii Bożego Ciała w kościele parafialnym Św. Andrzeja w Olkuszu (1466), zawdzięczał M. prezentę na tę altarię w r. 1474. -- Z myślą o wykładowcach uniwersyteckich ufundował M. w r. 1490 altarię Bożego Ciała w Krakowie w kościele Św. Floriana, a w testamencie w r. 1492 altarię św. Donata w kościele Św. Anny w Krakowie. Kilkanaście lat po śmierci M-a zapisy te (po zreorganizowaniu
Fragment zapiski 2 , Numer strony/karty w źródle: 20
Collegium Minus przez bpa Jana Konarskiego) stały się podstawą finansową uposażenia profesorów wykładających w Collegium Minus. Uposażona przezeń kolegiatura w przyszłości nosiła nazwę Kobylińskiej i była pierwszą w Collegium Minus. Zapewne dla księgozbiorów tego kolegium (niedochowanych) przeznaczył własną bibliotekę. Darował niektóre książki kartuzom w Lednicy (Czerwony Klasztor); nieliczne tylko księgi trafiły do Collegium Maius i zachowały się do dziś w Bibliotece Jagiellońskiej (13 rękopisów i 5 inkunabułów). Kilka z nich sporządził jego imiennik, nepot, którego M. używał do prac pisarskich. Prawnicze książki posiadał zapewne po bracie Stanisławie; jednemu z przyjaciół lekarzy, Janowi z Olkusza, zawdzięczał kilka rękopisów, m. in. dzieło padewskiego prof. medycyny Bartłomieja de Montagna. Ozdobą nie tylko biblioteki M-a, ale i dzisiejszego księgozbioru Biblioteki Jagiellońskiej, jest pisany z początkiem XI w. kodeks Izydora z Sewilli: „Ethymologiarum libri”, posiadany właśnie po Janie z Olkusza (starszym), profesorze medycyny. Zmarł w r. 1492 przed 3 VII, tego bowiem dnia działają już egzekutorzy testamentu --
Komentarz do zapiski |
---|
Biogram PSB: Jerzy Zathey, Maciej z Kobylina (ok. 1425-1492), s. 19-20. |