Pełny podgląd zapiski o zdarzeniu dotyczącym edukacji i stopni naukowych

Informacje źródłowe i ich interpretacja

Informacje w zapisie źródłowymZdarzenie naukowe (zinterpretowane)
Imię:Zygmunt
Osoba:Zygmunt ze Stężycy, syn Jana
Typ zdarzenia:posiadanie stopnia
Etap edukacji/stopień naukowy:doktor
Dziedzina nauki:---
Instytucja:---
Datacja:12.03.1571
Komentarz: ---
Nazwisko:---
Desygnat stanowy:---
Imię ojca:---
Miejsce pochodzenia:Stężyca (Stężyca)
Typ zdarzenia:posiadanie stopnia
Etap edukacji/stopień naukowy:doktor
Dziedzina nauki:---
Instytucja:---
Datacja:12.03.1571
Komentarz: ---

Pełna treść zapiski źródłowej

Źródło: Polski Słownik Biograficzny, t. 34 (1992-1993)

Fragment zapiski 1 , Numer strony/karty w źródle: 12

Rzeczyca (z Rzeczycy) Stanisław (zm. 1545), penitencjarz mniejszy języka słowiańskiego w bazylice Św. Piotra w Rzymie, reprezentant interesów króla polskiego przy Stolicy Apostolskiej. Pochodził z Rzeczycy (zapewne w pow. brzezińskim woj. łęczyckiego), z rodziny plebejskiej, był synem Mikołaja. W r. 1506 rozpoczął R. studia na Uniw. Krak., w r. 1509 uzyskał stopień bakałarza, w r. 1513 – magistra sztuk wyzwolonych. Mieszkał w tych latach w domu rajcy krakowskiego Piotra Salomona i był nauczycielem jego bratanków. Z cesji kanonika krakowskiego Jana Salomona, będąc już altarystą w kaplicy św. Aleksego w kościele Mariackim (zrezygnował z tej altarii 27 XII 1528 na rzecz Wawrzyńca z Rzeczycy), uzyskał w r. 1515 kustodię w kolegiacie w Skalbmierzu (instytuowany 27 IV). W l. 1513–17 wykładał na Wydz. Filoz. jako docent extraneus. W r. 1518 został przyjęty do Kolegium Mniejszego.

Fragment zapiski 2 , Numer strony/karty w źródle: 13

Dn. 23 VII t. r. burgrabia zamku krakowskiego Jan Boner powierzył mu obowiązki preceptora Erazma i Seweryna Bethmannów, nad którymi sprawował opiekę po śmierci ich ojca. R. uczył młodych Bethmannów i równocześnie w miarę regularnie odbywał zajęcia na Wydz. Filoz. do wiosny 1522. W kwietniu t. r. uzyskał trzyletni urlop z Uniw. Krak. w celu odbycia studiów we Włoszech. Dn. 18 VI 1525 na uniwersytecie w Bolonii otrzymał doktorat obojga praw. Nie wiemy, czym zajmował się po powrocie do kraju; w „Liber diligentiarum” wymieniony jest w składzie Kolegium Mniejszego do r. 1527, zarazem jednak zaznaczono, iż w l. 1526–7 nie wykładał osobiście. W czasie sejmu piotrkowskiego na przełomie l. 1527 i 1528 zdecydował Zygmunt I, niewątpliwie z inicjatywy Piotra Tomickiego, o podjęciu u papieża starań o mianowanie R-y na opróżnioną po śmierci Jana Zambockiego godność penitencjarza mniejszego języka słowiańskiego w bazylice Św. Piotra. -- W październiku 1528 był już R. nowo mianowanym penitencjarzem. --

Fragment zapiski 3 , Numer strony/karty w źródle: 14

-- Jako «agens et curator» spraw królewskich w Rzymie nie pobierał R. stałej pensji, lecz był wynagradzany beneficjami, przy czym z reguły były to beneficja «z łaski papieskiej». Za wyjątek trzeba chyba uznać nadanie mu w lutym 1533 kanonii włocławskiej z cesji Feliksa Naropińskiego; --. W marcu 1533 otrzymał R. kanonię w kolegiacie kieleckiej; -- (w r. 1535 przeszedł R. w tej kolegiacie na prałaturę dziekana). -- Miał R. kłopoty z przyznanymi mu w r. 1533 beneficjami w diec. gnieźnieńskiej (m. in. probostwo w Górze) i diec. poznańskiej, gdzie dostał plebanię w Kozłowie (w archidiakonacie warszawskim) -- W r. 1540 otrzymał R. istotnie prowizję papieską od Pawła III na kanonię gnieźnieńską fundi Kobiele, i nawet instalował się na nią przez prokuratora 6 IV t.r., lecz ostatecznie nie udało mu się jej utrzymać. -- Pod koniec życia zebrał spory kapitał, który pozwolił mu na ustanowienie fundacji. Zapisał on mianowicie w testamencie 2 550 złp. na ufundowanie borkarny (stypendium) dla studentów Uniw. Krak. Prawo patronatu borkarny przekazał Kolegium Większemu.
R. zmarł w Rzymie w r. 1545 -- do formalnego ustanowienia fundacji doszło dopiero 13 V 1572 po zawartej uprzednio przez nowego (po śmierci Borka) egzekutora testamentu, kanonika krakowskiego dra Zygmunta ze Stężycy, ugodzie (12 III 1571) ze spadkobiercami R-y --

Komentarz do zapiski
Biogram PSB: Halina Kowalska, Rzeczyca Stanisław (zm. 1545), s. 12-14.

Uniwersytet JagiellońskiAkademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w KrakowieNarodowy Program Rozwoju Humanistyki