Pełny podgląd notatki o twóczości i księgozbiorze

Informacje źródłowe i ich interpretacja

Informacje w zapisie źródłowym
Osoba:Wincenty Roch Karczewski z Krakowa
Tytuł dzieła:O prawach fizycznych i moralnych świata. Czyli prawdziwe systema natury z dzieł francuskich zebrane…, t. 1-5 (1791-1793)
Sygnatura:---
Typ zdarzenia:autor
Datacja:pocz. 1791 roku — kon. 1793 roku
Komentarz: ---

Pełna treść zapiski źródłowej

Źródło: Polski Słownik Biograficzny, t. 12 (1966-1967)

Fragment zapiski 1 , Numer strony/karty w źródle: 40

Karczewski Wincenty Roch, h. Jasieńczyk (1757–1817), profesor szkół wydziałowych w Krakowie, nauczyciel prywatny, filozof katolicki, tłumacz. Doktor filozofii Akademii w Krakowie (1775) i obojga praw, w okresie reformy Kołłątajowskiej objął na krótko profesurę w szkołach wydziałowych. W l. 1778–81 uczył matematyki w szkołach nowodworskich, gdzie – wg opinii prorektora ks. J. Bogucickiego – nie wywiązywał się należycie ze swych obowiązków. -- W r. 1784/5 K. uczył znowu w Szkołach Przygłównych. -- W r. 1785 był już poza Krakowem, wpierw w Grzybowie jako nauczyciel prywatny. Od r. 1787 K. przebywał w Warszawie, trudniąc się nauczaniem na dworze Stanisława Augusta (młodych Grabowskich) i w domach prywatnych (m. in. Małachowskich, Ostrowskich). -- Wiele troski poświęcił tłumaczeniom i adaptacjom dzieł z jęz. francuskiego i włoskiego, --. I tak w r. 1787 opracował na podstawie dzieł francuskich „Dopełnienie”, które stanowiło VIII tom „Nowego Dykcjonarza historycznego albo historii skróconej”, -- W r. 1792 K. zapoczątkował tłumaczenie z francuskiego, periodyku: „Rok fizyczno-moralny czyli uwagi nad dziełami Boga”, -- W r. 1791 K. ogłosił Prospekt na dzieło filozoficzno-moralne pt. Prawdziwe systema natury, zapowiadając w nim ukazanie «człowieka ile cząstki swiata». Tę najważniejszą swą książkę K. wydał w l. 1791–3 w 5 tomach, pt. O prawach fizycznych i moralnych świata. Czyli prawdziwe systema natury z dzieł francuskich zebrane przez…--

Fragment zapiski 2 , Numer strony/karty w źródle: 41

-- W r. 1793 (wg Estreichera 1795) K. ogłosił również: Treść prawdy, wleczney wiary y obyczayności z pisma bożego ku powszechnemu pożytkowi wyięta. -- Pisma K-ego, które pozostały w rękopisie, wyzyskać miał w latach dwudziestych XIX wieku moralista katolicki M. W. Kasicki, doktor Akad. Krak., przebywający w Warszawie (wydał on z rękopisów K-ego pracę pt. „Nauka chrześcijańska podzielona na czytania duchowne, w której wykładają się dowody religii, prawdy do wiary i obyczajów należące, tudzież Sakramenta święte”, W. 1826). -- W l. 1791–3 przetłumaczył i ogłosił jeden z najwybitniejszych traktatów epoki oświecenia w Europie: „Naukę prawodawctwa (sic) przez Kawalera Kajetana Filangieri napisaną po włosku” (1780) w 8 tomach. -- W w. XIX K. trudnił się nadal nauczaniem prywatnym. -- Zmarł 11 I 1817 r. w Warszawie. --

Komentarz do zapiski
Biogram PSB: Bogusław Leśnodorski, Wincenty Roch Karczewski (1757-1817), s. 40-41.

Uniwersytet JagiellońskiAkademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w KrakowieNarodowy Program Rozwoju Humanistyki