Pełny podgląd notatki o twóczości i księgozbiorze

Informacje źródłowe i ich interpretacja

Informacje w zapisie źródłowym
Osoba:Adam Schroeter z Żytawy (Zittau), syn Andrzeja
Tytuł dzieła:De fluvio Memela Lithuaniae, qui cura et industria […] Nicolai Tarło, navibus permeabilis factus est, carmen elegiacum…. (Kr. 1553)
Sygnatura:---
Typ zdarzenia:autor
Datacja:pocz. sierpnia 1553 — kon. 1553 roku
Komentarz: Przedrukowane w zbiorze elegii De nuptiis invictissimi ac gloriosi Sigismundi Augusti […] et Catharinae caesaris Ferdinandi filiae: carmen elegiacum… (Kr. 1553).

Pełna treść zapiski źródłowej

Źródło: Polski Słownik Biograficzny, t. 36 (1995-1996)

Fragment zapiski 1 , Numer strony/karty w źródle: 3

Schroeter (Schroter) Adam (ok. 1525–ok. 1572), poeta nowołaciński, tłumacz. Ur. w Zittau (Zytawa, Żytawa) na Łużycach, był synem Andrzeja, nauczyciela miejscowej szkoły, a przez pewien okres także w Freystadt (obecnie Kożuchów) w Ks. Legnickim, humanisty zaprzyjaźnionego z erazmiańczykiem Janem Rullusem. -- W celu pogłębienia wiedzy odbył podróż po krajach Cesarstwa, zatrzymując się w ośrodkach uniwersyteckich, m.in. we Frankfurcie nad Odrą w r. 1547, -- W r. 1552 lub z początkiem r. 1553 przez Innsbruck udał się do Krakowa, gdzie zapisał się (w półr. zim. 1552/53) na Uniw. Krak. Wkrótce w krakowskiej oficynie Łazarza Andrysowica wydał poetycki tomik pt. Elegiarum liber unus. Item epigrammatum liber unus, -- ogłosił S. w r. 1553 trzy dalsze tomiki, wszystkie w oficynie Andrysowica. W sierpniu t.r. podpisał przedmowę skierowaną do chorążego przemyskiego Mikołaja Tarły, dedykując mu krótki (8 kart) poemat sławiący jego starania o uspławnienie Niemna (De fluvio Memela Lithuaniae, qui cura et industria […] Nicolai Tarło, navibus permeabilis factus est, carmen elegiacum….). Poemat ten przedrukował S. następnie w ogłoszonym t.r. zbiorze elegii De nuptiis invictissimi ac gloriosi Sigismundi Augusti […] et Catharinae caesaris Ferdinandi filiae: carmen elegiacum… -- Dorobek poetycki S-a z t.r. zamyka, dedykowany królowi, opis wielickich kopalni soli: Salinarum Vielicensium iucunda ac vera descriptio, carmine elegiaco. --

Fragment zapiski 2 , Numer strony/karty w źródle: 4

-- Ów, najobszerniejszy z opisów kopalń wielickich, wydał S. powtórnie w r. 1564 u Macieja Wirzbięty pod trochę zmienionym tytułem (Regni Poloniae salinarum Vielicensium descriptio…). -- W r. 1555 nosił się z myślą opuszczenia Krakowa i skorzystania z opieki protektora uczonych Olbrachta Łaskiego. Pisał o tym do swego przyjaciela i opiekuna H. Saliusa, -- w liście dedykacyjnym do poematu De natali Jesu Christi Salvatoris nostri, carmen saphicum, wydanym t.r. w oficynie Andrysowica w Krakowie. -- O tym, że z zabiegów o patronat Łaskiego nie zrezygnował, świadczy Psalmus XCI in honorem Alberti a Lasco carmine saphico, tłoczony w r. 1565 u Andrysowica (dziś znany tylko z rękopiśmiennego odpisu). Przed r. 1569 był S. na Węgrzech, gdzie korzystał z gościny Łaskiego w Kieżmarku. T.r. ogłosił (Kr. w oficynie M. Wirzbięty) przekład z niemieckiego na łacinę dwóch dzieł Paracelsusa: ,,De praeparationibus […] libri duo” -- i „Archidoxae…” z własną przedmową, -- W Kieżmarku pozostał S. zapewne do końca życia. Zmarł ok. r. 1572. --

Komentarz do zapiski
Biogram PSB: Piotr Szarejko, Schroeter Adam (ok. 1525-ok. 1572), s. 3-4.

Uniwersytet JagiellońskiAkademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w KrakowieNarodowy Program Rozwoju Humanistyki