Pełny podgląd zapiski o zdarzeniu dotyczącym pełnionych funkcji/urzędów/ról

Informacje źródłowe i ich interpretacja

Informacje w zapisie źródłowymZdarzenie urzędowe (zinterpretowane)
Imię:Achacius
Osoba:Achacy z Zám (Ham), syn Władysława
Typ zdarzenia:wzmianka
Funkcja/urząd/rola:---
Miejsce/instytucja:---
Datacja:28.02.1483
Komentarz: Być może identyczny z Achaciusem ze Spiskiej Kapituły
Nazwisko:---
Desygnat stanowy:---
Imię ojca:---
Miejsce pochodzenia:Ham (Ham)
Typ zdarzenia:wzmianka
Funkcja/urząd/rola:---
Miejsce/instytucja:---
Datacja:28.02.1483
Komentarz: ---

Pełna treść zapiski źródłowej

Źródło: Acta rectoralia Almae Universitatis Studii Cracoviensis : inde ab anno 1469, t. 1: continens annos 1469–1537, editionem curavit W. Wisłocki, Cracoviae 1893–1897.

Fragment zapiski 1 , Numer strony/karty w źródle: 190

890. (Die Veneris 28 Februarii). Forma inquisicionis. Hec est inquisicio, que fit et fieri intenditur per Venerabilem dnum, Mathiam de Costhen, decretorum drem, ad s. Annam plebanum et rectorem Alme Vniuersitatis Studij Cracouiensis, contra omnes et singulos illos, qui in bursa, dicta Ierusalem, in Cracouia de a. Dni 1483 mense Ianuario hora tercia noctis die xxj mensis eiusdem percusserunt et in capite wlnerauerunt et percucienti uel percucientibus prestiterunt auxilium, consilium vel fauorem, mgrum Vincencium, actu presbiterum et artistice facultatis decanum, spiritu dyabolico instigante et Deum pre oculis non habendo, contra formam iuramenti de non vindicanda per se iniuria et ordinacionem Statutorum dicte Vniuersitatis.

Fragment zapiski 2 , Numer strony/karty w źródle: 191

Super quibus omnibus et singulis connexis et dependentibus ab eisdem et penitus extraneis dictus dnus rector inquirit et intendit procedere et condempnare et punire repertos culpabiles, secundum formam iuris Statutorum et ordinacionem priuilegiorum dicte Vniuersitatis.
Forma iuramenti percussi. Ego V. iuro, quod non calumpniose nec maliciose deponam plenam veritatem, quam sciuero vel de qua interrogatus fuero super mea percussione et lesione, illam non ocultabo timore, odio, amore et comodo humano et temporali, sed vt veritas et patrator sceleris inveniatur, pure propter Deum dicam. Sic me Deus adiuuet.
Forma iuramenti testium. Ego N. iuro, quod plenam veritatem deponam, quam scio et de qua interrogatus fuero in causa percusionis et lesionis nigri Vincency, facte in bursa Ierusalem, illam non occultabo timore, odio, amore vel comodo cuiuscunque, sed propter Deum et iusticiam ipsam pure dicam. Sic me Deus adiuuet et hec sancta Dei Evangelia etc.
Rubrica. Vbicunque crimen est de atrocibus, fama publica precedente, a fidedignis potest inquiri, probatur L. iiij C. »Mandatis« Ff. ad 1. Iuli pecu, interest enim rei publice atrocia delicta puniri, vt provincia malis hominibus purgata pacata remaneat. Et reputatur inter atrocia iniuria, que fit clericis, vt C. »De episcopis et clericis« L. »Si quis in hoc genus«.
Articuli, super quibus inquiritur. Et primo, quod non percusisti nec per se, nec alium subordinasti, nec scis percussorem, nec dedisti auxilium, consilium et fauorem percucienti vel ledenti etc. — Item, si audiuisti ab aliquo aliquas cominaciones vel inimicicias seu odia priora inter decanum et seniorem, vel quamcumque aliam personam habere rancorem contra ipsum decanum etc. — Item, si scis, quod tunc senior fuit vobiscum ad tabulam comunem in cena et quod iam tali tempore domus fuit clausa. — Item, quem primo rumorem audiuisti in crastino aut expost cito, an videlicet quod decanus est percussus vel ex casu Iesus etc. — Item, quod non habes ratam et gratam ipsam percussionem vel lesionem, quomodocunque est facta vel secuta etc. — Item, si aliquando audiuisti, seniorem dicere uel conqueri contra decanum, quod ipse decanus deferret eum ad rectorem vel ad alios patres et mgros de Collegio maiori. — Item, si presumis vel suspicaris, huiusmodi crimen ipsum seniorem contra decanum perpetrasse. — Item, si eodem die sero vel alys diebus vidisti ipsum seniorem in manibus portari vel in sua habitacione fore baccellum seu feriaticum ferreum, wlgariter bulava, uel maleum, dictum kijlofi, uel alia arma, quibus possit offendisse uel percusisse etc. — Item, scis, quod idem senior denegauit ipsi decano dare legumina et alias refecciones, et ex qua causa, vel si seruitori decani prohibuit coquinam communem visitare, vel coqwam prohibuerit sub priuacione seruicy impendere aliquod seruicium et opus pietatis in coquina etc. —

Fragment zapiski 3 , Numer strony/karty w źródle: 192

Item, si audiuisti uel ante huiusmodi percussionem ipsum decanum ebrietatibus deseruire et ex inebriacione sic iacere uel volutare discoopertum, vt tunc post percussionem et lesionem fuit, ut dicitur, inventus discoopertus et tanquam alienatus, a mente repertus etc. — Item, si audiuisti, de domo ipsum seniorem nocturnis temporibus exire uel extra domum dormire, uel tarde de ciuitate venire, thabernas et celaria visitare, taxillos uel alios ludos prohibitos attentare.
Die Veneris ultima mensis February. Ex officio et de mandato dni rectoris citati sunt per Stanislaum, seruitorem, mgr. Vincen- cius, decanus artistice facultatis, qui se percussum dicebat, et mgr. Albertus, senior burse Ierusalem, et subsequenter omnes eandem bursam inhabitantes, infra descripti, ad prestandum iuramentum, quod est ab omnibus eodem die hora terciarum receptum per rectorem:
mgr. Iohannes Graudencz, Sebestianus, baccalarius, mgr. Stanislaus de Cracouia, Helias, bacc.,
Nicolaus Conradi, Batholomeus de Gerlycz, Nicolaus de Poznania, Cristannus de Transyluania, Gallus de Wngwa, Bartholomeus Mohacz,
Caspar de Nyssa,
Georgius de Kara,
Benedictus de Gerky,
Matheus de s. Ioanne,
Andreas de Cassovia,
Achacius de Ham,
Nicolaus, tercianus,
Benedictus de Synudio,
Lucas, Galli seruitor,
Balthazar de Wratislauia, Bernardus de Gdano,
Iohannes, seruitor mgri Vincency, mgr. Iacobus de Poznania, Matheus de Constancia.
Mgr. Iohannes de Graudencz ad primum articulum in toto respondit negatiue, solum dixit, se audiuisse a seruitoribus dicere, quod decanus iacuit tanquam alienatus a se in loco percussionis et lesionis discoopertus. Ad secundum articulum dixit, se in quadam collacione audiuisse inter eos verba exprobratiua priorum discordiarum et inimi- ciciarum refricare, et eorum animum quasi ab hys reuocando et corrigendo dicebat: Magistri estis, non licet vobis contendere, uel hys similia.
Mgr. Iacobus de Poznania ad primum articulum in toto respondit negatiue. Ad secundum deposuit hoc solum, se audiuisse ex ore senioris, quod quodam habuerit causam, videlicet ipse senior, cum mgro Vincencio coram officiali Cracouiensi, et ibidem coram officiali dixerat mgr. Vincencius, quod seniorem vellet uel deberet interficere, et senior coram deponente dixit, si mgr. Vincencius non esset presbiter, facerem in eo mirabilia.
Sebestianus, bacc., dixit, se nichil scire de causa, solum quod in crastino audiuit ex ore aliorum, videlicet seruitorum, quod decanus

Fragment zapiski 4 , Numer strony/karty w źródle: 193

heri est percussus, et dixit, seniorem fuisse in domo, si autem exiuerit de sua habitacione tempore lesionis mgri Vincency, dixit, se nescire, et dixit, quod fuerint ad invicem inimici a duobus annis, cum eciam habuerint rixas coram prouisore, videlicet senior et mgr. Vincencius.
Helias, bacc. Vyenensis, dixit, se nichil scire de ista percussione vel lesione, solum quod audiuit in crastino, per seruitores mgrum Vincencium heri inventum in canali iacentem et loto maculatum, et manibus eorum ad habitacionem eius portatum, et audiuit, eos inter se esse discordes.
Nicolaus Conradj ad primum articulum per omnia respondit negatiue. Ad secundum articulum dixit, se audisse a seniore semel, in fornace tempore serotino sedente ante percussionem et lesionem decani, hec verba: Non viuam, que quid representabant, non est expressum. Ad tercium articulum et alios sequentes respondit negatiue, nichil se in toto scire. Ad penultimum articulum respondit et dixit, se audisse a servitore decani, quod senior prohibuit eum coquinam comvnem intrare, et de alio dixit, se nichil scrire.
Bartholomeus de Gyerlycz ad primum articulum respondit, se nescire. Ad secundum dixit, se scire, ab vno anno vigere inter decanum et seniorem odia et inimicicias, causam vero nescit. Ad alios sequentes respondit, se nescire. Ad penultimum respondit, se audiuisse, quod senior denegat et prohibet dari legumina et seruitori coquinam intrare, et de alio nichil scit.
Cristannus ad primum, secundum et tercium articulos respondit negatiue. Ad quartum articulum respondit, se audisse rumorem a seruitoribus, quod decanus deambulabat de coqua ad portam, a qua porta quidam cum candela venerunt, quos ipse ignorat, et extincta candela decanus, cum volebat ascendere gradum, est offensus. Ad penultimum articulum dixit, se audisse, quod senior prohibuit servitori decani visitare coquinam, causam ignorans. Ad alios vero articulos dixit, se nescire.
Caspar de Nissa deposuit, quod ex fama comvni audiuit, quod decanus inventus est discoopertus, defedatus circa gradum, et cetera ignorat.
Georgius de Kara deposuit, quod eodem vespere, quo decanus Iesus est, misit seruitorem suum pro vino, qui non potuit de bursa propter clausuram exire, qui reveniens in stubam communem, retulit, decanum iacere offensum circa gradum. Et alia ignorat.
Achacius de Ham deposuit in toto, se nescire, quia tercia die ante percussionem bursam intrauit, ubi noticiam non habuit.
Nicolaus de Poznania deposuit, quod a seruitore decani in crastino audiuit, quod decanus in gradu baccello offensus et percussus est, sed quis, ignorat, et de alys nichil scit.

Fragment zapiski 5 , Numer strony/karty w źródle: 194

Maister Stanislaus de Cracouia, collegiatus in minorj, ad primum articulum respondit, eum nescire. Ad secundum articulum dixit, inimicicias et odia vigere inter decanum et seniorem a duobus annis, et comminaciones dixit se scire a maystro Alberto de Brudzewo, qui conferendo cum prefato seniore per plateam de fenestra dixit, se ex ore eius audire hec verba: Ffuit de me mencio in convocacione, sed ego non viuam, donec faciam in aliquo vlcionem. Ad quartum articulum dixit, se a seniore audire, quod eum ad se convocauit, et sciscitabatur ab eo de rumoribus de decano, et solus senior subintulit, quod sit percussus, et cum a seruitoribus audiuit, decanum iacere circa gradum discoopertum, subintulit: Iaceat in nomine dyaboli alias porvan dyablu. Ad septimum dixit, quod est vehemens presumcio de eo, quod uel ipse percusserit, uel subordinaverit, uel ad maximum pro grato habuerit. Ad vltimum respondit affirmatiue, quod audiuit ab illis, qui complices sui fuerunt, ambulando de nocte etc., et taxillos attentare.
Benedictus de Gyergy deposuit, quod audiuit ex fama communi studentum, vigere inimicicias et odia inter decanum et seniorem. Ad quartum articulum dixit, quod seruitor suus, quem miserat pro ceruisia et non potens exire propter clausuram domus, rediens retulit, decanum iacere circa gradum discoopertum, ex qua causa, ignorat. Ad reliquos autem articulos nichil scit respondere.
Gallus de Vngvar ad primum, secundum, tercium articulos per omnia dixit, se nescire. Ad quartum de rumore percussionis dixit, se audisse tercia die post percussionem, vocatum esse ad seniorem et ex ore eius audiuisse, quod decanus percussus est. Et fecit idem senior ipsum deponentem scrutari, quomodo uel per quem sit facta illa percussio. Et demum ex ore decani dixit se audiuisse, quod ipse fuisset percussus et lesus per seniorem, quia dicebat decanus, dum deambulasset inferius in domo, vidit venientes tres cum lumine, qui videntes, ipsum decanum deambulasse, statim lumen extinxerunt, videlicet senior, seruitor ipsius et tercianus, et dum decanus vellet gradum ascendere, tunc fuit percussus ad caput per seniorem. Ad vltimum respondit, quod ex fama communi studentum audiuit, seniorem nocturnis temporibus de domo exire et tarde venire, et mulieribus calciamenta destinare.
Andreas de Casovia ad primum negatiue in toto respondit. Ad secundum respondit, quo ex fama aliorum audiuit, inter decanum et seniorem vigere odia et inimicicias. Ad alios respondere nichil scit. Ad vltimum articulum respondit, quod scit ex fama aliorum, qui dicebant, quod seniorem videbant nocturnis temporibus exire.
Bartholomeus Mohacz ad primum et secundum articulos respondit negative. Ad quartum respondit, quod a seruitore suo, quem miserat pro pane et ceruisia, qui exire propter clausuram non potens redyt, et iacere dnum decanum dixit circa gradum. Et interrogabat idem ser-

Fragment zapiski 6 , Numer strony/karty w źródle: 195

uitor decanum, si vellet habere lumen, et ipse respondit: Non. Demum seruitor de camera redijens, vidit ipsum stantem in ambitu sine mitra, et ivit ad locum, ubi iacuit decanus, et invenit mitram, quam decano porrexit. Ad vltimum articulum respondit, quod ex fama communi studentum audiuit, seniorem nocturnis temporibus ad ciuitatem ambulare et de domo exire.
Nicolaus, tercianus de Brzeszynij, ad omnes articulos negative respondit.
Llucas, Galli seruitor, ad primum et tercium negatiue respondit. Ad secundum dixit, se audisse ex fama comvni, vigere odia et inimicicias inter seniorem et decanum. Ad quartum respondit, quod dum ibat pro pane ad cameram et non potens exire pre clausura1, vidit iacentem decanum circa gradum et dixit ei: Wltis dne decane habere lumen, qui respondit: Nolo. Et post vidit eum stare in ambitu, cui mitram de loco, in quo eum prius iacentem invenerat, attulit. Ad vltimum articulum respondit, quod solus vidit bis seniorem exire de domo nocturnis temporibus, et eciam ex fama communi studentum id audisse fatetur.
Baltazar de Wratislauia ad primum, secundum et tercium articulos respondit negatiue. Ad quartum respondit, quod audiuit in crastino percussionis a terciano burse, quod maister Vincencius esset percussus. De alys nichil scit.

Uniwersytet JagiellońskiAkademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w KrakowieNarodowy Program Rozwoju Humanistyki