Fragment zapiski 1 ,
Numer strony/karty w źródle: 64
Aleksander (1400–1444), książę mazowiecki, syn Ziemowita IV, ks. mazowieckiego i Aleksandry, siostry Władysława Jagiełły, ur. się przed 2 VI 1400 r. -- Gorącego protektora miał młody książę w osobie króla Władysława, i za jego też wstawiennictwem otrzymał w r. 1414 prepozyturę kościoła katedralnego gnieźnieńskiego, a w r. 1423 kanonję w Gnieźnie. -- Zapewne za wolą Jagiełły zapisał się w r. 1417 do Akademji Krakowskiej, która wywarła decydujący wpływ na ukształtowanie się jego światopoglądu. Na uniwersytecie nie osiągnął A. żadnego stopnia akademickiego, a wybór jego na rektora w r. 1422 dokonał się wbrew statutom akademickim, może dla dodania uniwersytetowi splendoru, lub pod wpływem Jagiełły, który w ten sposób chciał podnieść autorytet swego siostrzeńca. -- uzyskał A. 23 X 1423 nominację kancelarji papieskiej na godność biskupa Trydentu. -- Teraz dopiero (po 17 II 1424) przyjął A. wyższe święcenia --; 25 VI tegoż roku odbył się uroczysty wjazd do Trydentu; święceń biskupich dostąpił A. 27 IX 1425 r. -- Przejęty do głębi ideą koncyljarną, oddał się A. na usługi soboru bazylejskiego, wobec czego sobór i antypapież Feliks V przyozdobili go szeregiem godności. I tak w grudniu 1439 r. otrzymał A. patrjarchat akwilejski (nigdy go nie objął), 12 X 1440 r. mianował go Feliks V kardynałem tytułu św. Wawrzyńca »in Damaso«, w marcu 1442 r. nadał mu sobór biskupstwo w Chur (nigdy go nie objął), wreszcie za staraniem Fryderyka III Austrjackiego powołał go sobór na proboszcza wiedeńskiego. -- Otoczony gronem oddanych mu Polaków, zmarł 2 VI 1444 r. w Wiedniu. --
